SIRP İSYANI (1304)
Nedenleri
Ulusçuluk akımının etkisi
Rusya’nın Panslavist politikası Kara Yorgi öncülüğünde isyan eden Sırplara Bükreş Antlaşması ile takım ayrıcalık
1829 Edirne Antlaşması ile özerklik,
1878 Berlin Antlaşması ile bağımsızlık verilmiştir.
MORA (YUNAN) İSYANI (1820 – 1829)
Nedenleri:
Etnik-i Eterya Cemiyeti’nin ve Yunanlı aydınların zararlı çalışmaları
Merkezi otoritenin bozulması ve Rus kışkırtmaların artması
İlk isyan teşebbüsü olan Eflak’taki isyanın bastırılması üzerine Rumlar Mora’da ikinci defa ayaklanma için harekete geçmişlerdir.
Bu kez başarılı olan Rumlar ayaklanmayı Mora ve Ege Adaları’na yaymışlardır. Osmanlı Devleti ise genişleyen Rum isyanını bastıramadığı için güçlü bir donanması bulunan Mısır valisi Kavalalı Mehmet Paşa’dan yardım istemiştir. Kavalalı Mehmet Ali Paşa Mora ve Girit valiliklerinin kendisine verilmesi vaadi karşılığında oğlu İbrahim Paşa komutasında Osmanlı Devleti’ne yardım göndermiştir. Böylece Osmanlı – Mısır kuvvetleri birleşerek Rum isyanını bastırmışlardır(1827).
Rum isyanının bastırıldığı sırada İngiltere, Fransa ve Rusya bağımsız bir Yunan Devleti’nin kurulması için imzaladıkları protokolü Osmanlı Devleti’ne sunmuşlardır. Ancak Osmanlı Devleti protokol şartlarına uymayınca isteklerini silah zoruyla yaptırmak isteyen Avrupalı devletler (Rusya-Fransa ittifakı) harekete geçerek Osmanlı-Mısır birleşik donanmasını Navarın’de yakmışlardır (1827). Böylece Osmanlı Devleti’nin iç sorunu olan Yunan isyanı uluslar arası bir boyut kazanmıştır.
Bilgi:
Osmanlı donanması tarihte dört kez Yakılmıştır:
- İnebahtı Baskını—Haçlılar (1571)
- Çeşme Baskını-Rusya (1770)
- Navarin Baskını- Rusya, İngiltere ve Fransa (1827)
- Sinop Baskını- Rusya (1853)
