Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemlerinin birden fazla olduğu işlemlerde işlem önceliği ayraçlarla belirtilir. Üslü sayıların değeri yazıldıktan sonra ayraç içinde veya ayraçsız verilen işlemlerde;
* Önce çarpma ve bölme işlemleri önde gelen sırasıyla,
* Sonra toplama ve çıkarma işlemleri önde gelen sırasıyla yapılır.
* Aynı önceliklere sahip işlemler soldan sağa doğru sırasıyla yapılır.
İç içe parantezli ifadelerde önce en içteki parantezden işleme başlanılır.
İŞLEMLERDE KOLAYLIKLAR
4 . (3 + 7) ve 4 . 3 + 4 . 7 işlemlerinin sonuçlarını karşılaştıralım.
4.(3+7)=4.10=40
4.3+4.7=12+28=40
O hâlde, 4 . (3 + 7) = 4. 3 + 4.7 eşitliği yazılabilir. Yazılan bu eşitliğe çarpma işleminin toplama işlemi üzerine dağılma özelliği denir.
4 . 3 + 4 . 7 ifadesindeki çarpma işlemlerinde çarpanlardan birer tanesi aynıdır. Buna göre 4.3 + 4 . 7 ifadesi
4. (3 + 7) şeklinde yazılabilir. Bu yapılan işleme ortak çarpan parantezine alma denir.
Aşağıdaki eşitlikte çarpma işleminin çıkarma işlemi üzerinde dağılma özelliği gösterilmiştir.
5.(24-4)=5.24-5.4=120-20=100
UYGULUYORUM
Aşağıdaki problemleri dağılma özelliği veya ortak çarpan parantezine alma özelliğini kullanarak çözünüz.
1. Ahmet'in aldığı iki tane posterin ikisinin de eni 40 cm'dir. Posterlerden birinin boyu 60 cm, diğerinin boyu 80 cm olduğuna göre posterlerin alanları toplamı kaç santimetre karedir?
2. Yiğit her gün 3 ana ve 2 ara öğün yemektedir. Yiğit 6 gün boyunca kaç öğün yemek yer?
3. Bir pastanede 3 tepside yirmişer, 3 tepside de yirmi beşer kurabiye vardır. Tepsilerdeki tüm kurabiyelerin sayısı kaçtır?
4. 6 kutuda yirmi beşer, 6 kutuda otuzar şeker bulunmaktadır. Tüm şekerlerin sayısı kaçtır?
5. 3 poşette on beşer elma vardır. 3 gün boyunca her poşetten dörder elma yenmiştir. Tüm poşetlerde kalan elma sayısı kaçtır?
Örnek Soru:
Giriş Ücreti: Öğretmen 4 TL, Öğrenci: 2 TL
Bir öğretmen ile 20 öğrencisi Topkapı Sarayı'nı gezmeye gidiyor. Sarayın giriş ücreti yandaki tabelada verilmiştir. Aşağıdaki işlemlerden hangisi öğretmen ve öğrencilerin ödeyeceği toplam para miktarını ifade eder?
A)4+(2.20) B)20.(2+4)
C)4.(2+20) D)(4.2)+20
Çözüm: Bir öğrencinin ödeyeceği para 2 TL ise 20 öğrencinin ödeyeceği para: (2 . 20)TL olur. Öğretmen ücreti 4 TL ise Toplam para : 4 + (2 . 20) TL olur.
