Fiilden türeyen fakat fiil gibi çekimlenmeyen, cümlede ad, sıfat ve zarf görevlerinde kullanılan sözcüklerdir.
Fiilimsilerin Özellikleri
a) Sıfat, zarf , isim göreviyle kullanılmak için belirli eklerle fiilden türetilmiş sözcüklerdir.
b) Fiillere getirilen olumsuzluk ekiyle (-ma, -me) olumsuzları yapılabilir.
c) Kip ve kişi çekimleri yoktur.
d) Çekimlenmediği için kurallı cümle sonunda bulunmazlar ancak ek fiil aldıkları zaman cümle sonunda bulunabilirler.
e) Fiillere gelen çatı eklerini alarak değişik çatılara girebilirler.
f) Cümlede özne, nesne, tümleç ve yüklem olabilirler.
g) Yan cümlecik kurar ve kurdukları yan cümleciğin yüklemi olurlar.
1) İsim-Fiil (Ad-Eylem – Masterlar – Eylemlik)
2) Sıfat-Fiiller (Ortaçlar)
3) Zarf-Fiil (Bağ-Eylem / Belirteç-Eylem / Ulaç)
Örnek: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil kullanılmıştır?
A) Marketten bir dondurma alıp hemen çıktı.
B) Annesi akşam için yaprak sarması yapmıştı.
C) Bugün yurdun genelinde yağış bekleniyor.
D) Kazmayı alıp bahçeyi güzelce kazdı.
E) Çocuğu okumaya yeni başlamıştı.
çözüm: A’daki “dondurma”, B’deki “sarma”, C’deki “yağış”, D’deki “kazma” sözcükleri fiil anlamlarını kaybettikleri için fiilimsi değildirler. E seçeneğindeki “okuma” sözcüğü ise fiilimsidir.
Örnek: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen bağ-fiil, ötekilerden farklı bir sorunun yanıtıdır?
A) Düşüncelerini hiç çekinmeden söylerdi.
B) Soruları bütün yönleriyle düşünerek yanıtlıyordu.
C) Sınavdan hemen sonra güle oynaya evine gitti.
D) İşi zamanında bitirmek için ölesiye çabalıyordu.
E) Bence o, buraya geleli çok değişti.
çözüm: A’daki “çekinmeden”, B’deki “düşünerek”, C’deki “güle oynaya”, D’deki “ölesiye“ bağ-fiilleri “nasıl” sorusuna; E’deki “geleli” bağ-fiili “ne zaman” sorusuna cevap vermektedir. Dolayısıyla cevap E seçeneğidir.
