DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI
Bir metinde öne sürülen düşünce, bazı yollarla daha etkili ve inandırıcı hâle getirilmeye çalışılır. Yazar, düşüncesini veya duygularını daha anlaşılır biçimde anlatmak, okuyucuda etki uyandırmak veya okuyucunun ilgisini çekmek için düşünceyi geliştirme yollarına başvurur.
Böyle bir durumda kullanılan düşünceyi geliştirme yolları şunlardır:
Tanımlama
“Bu nedir?” veya “Kimdir?” sorularına cevap veren cümlelerdir. Daha çok açıklama ve tartışma tekniklerinde kullanılır.
Masal çocukların hayal dünyasını geliştiren en önemli türdür. Olağanüstü olayları anlatan masallar, çocukların hayal dünyasının gelişiminde
büyük rol oynar.
Karşılaştırma
İki varlığın, durumun ya da olayın birbirinden farklı yönlerini ortaya koymaktır.
Bir düz yazı, şiire göre daha olağan bir dile sahiptir istediği şekilde anlatır, kendini sınırlandırmaz. Ama şiirin dili farklıdır Düz yazının sahip olduğu rahat olanaklara sahip değildir şiir. Şiirin düz yazıya göre daha farklı bir dili vardır.
Sayısal Verilerden Yararlanma
İleri sürülen düşüncelerin daha inandırıcı olabilmesi için bazı sayısal bilgilerin kullanılmasıdır.
Dünya’nın farklı bölgelerinde görülen sıcaklıklar da birbirinden farklıdır Ekvator civarındaki bölgelerdeki yıllık ortalama sıcaklıklar 30 derece civarında iken kutup bölgelerinde kışın -70 dereceye düşen sıcaklıklar görülebilmektedir. Buna karşılık çöl ikliminin görüldüğü yerlerde ise sıcaklıklar bazen 50 dereceye kadar çıkabilmektedir.
Örneklendirme
Bir düşüncenin daha somut bir biçimde akılda kalabilmesi için çeşitli örneklerin kullanılmasıdır. özellikle soyut konuların anlaşılmasında örnekler oldukça yardımcı olur.
Başarılı insanların hepsinin hayatında kitaplar vardır. Başarılarını okudukları kitaplara borçludurlar onlar. Atatürk’ün okuduğu kitap sayısı binlerle ifade edilir. Okuduğu kitaplar sayesinde ülkemizi kurtaran Atatürk, başarılarını okuduğu kitaplara borçlu olduğunu her fırsatta dile getirmiştir. Günümüzdeki başarılı siyasetçilerin, bilim insanlarının ya da yazarların hayatları da her zaman kitaplarla iç içe geçmiştir.
Tanık Gösterme
Savunulan bir düşüncenin inandırıcılığını artırmak için konuyla ilgili bir kişinin sözüne başvurmaktır. Başkasının konuyla ilgili sözün kullanmak, o kişiden alıntı yapmak biçiminde karşımıza çıkar.
Tanık gösterme kullanılan metinlerde bir düşünce savunulur. Bu düşünceyi kanıtlamak için tanık göstermeye başvurulur. Bu nedenle tanık gösterme kullanılan metinlerde tanığın sözüne yer verilmelidir.
Her yazı, yazarın okuyucusuyla ve kendisiyle dertleşmesidir bir bakıma. Nurullah Ataç “ben okuyucumla yazılarım aracılığıyla dertleşirim.” der. Ahmet Rasim de “Benim yazılarım, okuyucuma sunulmuş bir iç dökmedir” diye tanımlar yazılarını.
Benzetme
İki ya da daha çok varlığın ortak bir yönden birbirlerine olan benzerliklerinin vurgulanmasıdır.
Denizin iline doğru boynuz gibi uzanan bu toprak parçası, dil çıkarmış yaramaz bir çocuk yüzünü andırıyordu. İnsanın saçını okşayan şefkatli bir el gibi yüzümüze çarpan esinti ise bizi çok uzaklardan kokusuyla büyülemeye yetiyordu.
