Anlamca Gelişen Sözlerin Bir Arada Kullanılması
Anlamca cümlenin iletisine uymayan, iletilen yargıyla çelişen ya da zıtlık oluşturan sözcüklerin bir arada kullanılması sonucunda oluşur. Çoğunlukla belirteçlerin cümleye kattıkları anlamın yüklemle çelişmesinden kaynaklanır. Bu durum cümlenin anlaşılmasını zorlaştırır ve anlatım bozukluğuna yol açar.
“Eminim ki kardeşim Türkçe sınavından iyi bir not almış olmalıdır.” cümlesinde “em *m” sözcüğü cümleye kesinlik anlamı katarken “olmalıdır” eylemi cümleye olasılık anlamı katmıştır. Bu sözcükler bir arada kullanılmamalıdır. Cümle “Eminim ki kardeşim Türkçe sınavından iyi bir not almıştır.” veya “ Kardeşim Türkçe sınavından iyi bir not almış olmalıdır.” şeklinde kurulmalıdır. Yani cümlede ya kesinlik ya da olasılık anlamı bulunmalıdır.
- Aşağı yukarı tam dört ay bütün Avrupa’yı gezmeyi planlıyordu.
- Tez öğrencim tez konusunu bütün ayrıntılarıyla anlatarak özetledi.
- Ona sürpriz doğum günü partisi hazırladığımız hiç şüphesiz kulağına gitmiş olabilir.
- Ona gün aşırı her gün banyo yapmasını kaç kez söyledim.
Örnek Soru:
Belki seneye ehliyet alacağım tabii.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gereksiz sözcük kullanımı
B) Sözcüğün yanlış yerde kullanımı
C) Anlam belirsizliği
D) Aynı anlama gelen sözcüklerin birlikte kullanılması
E) Anlamca çelişen sözcüklerin birlikte kullanılması
