Karışık olarak verilen cümle ya da metinlerden anlamlı bir bütün oluşturmaya “paragraf (metin) oluşturma” adı verilir. Metin oluşturulurken şunlara dikkat edilmelidir:
- Metinler ya da cümleler arasındaki geçiş ve bağlantı unsurları belirlenmelidir.
- Olay veya mantık akışı göz önünde bulundurulmalıdır.
Örnekler
- I. Birkaç hafta içinde bisiklet sürmeyi iyice öğrenmiş, gün boyu bisikletten inmez olmuştum.
II. İlkokul üçüncü sınıfı bitirdiğim yıl babam bana iki tekerlekli, kırmızı bir bisiklet almıştı.
III. Hatta birçok arkadaşım sürekli bisiklet sürdüğüm, onlarla oynamadığım için bana darılmıştı.
IV. Evimizin demir kapısının önünde bisikleti görünce içimi ne büyük bir sevinç kaplamıştı.
-› Numaralanmış cümleler dikkatle okunduğunda olay akışının “çocuğa bisiklet alınması, çocuğun bisikleti görünce sevinmesi ve sürekli bisiklet sürmesi, arkadaşlarının bu duruma darılması” şeklinde gerçekleştiği anlaşılmaktadır. O hâlde cümleler “II-IV-I-III” şeklinde sıralanmalıdır. - I. Çünkü mutluluk, hayattaki engelleri aşarken döktüğümüz terin karşılığıdır.
II. Bu yolda hepimizin karşısına türlü engeller çıkabilir.
III. Engellerin hayatımızı anlamlı kılması mutlu olmamız anlamına gelir.
IV. Bizim hoşumuza gitmeyen o engeller aslında hayatı anlamlı kılar.
V. Hayat, önümüzde uzayıp giden uçsuz bucaksız bir yola benzer.
-› Bu cümleler dikkatle okunduğunda bazı ifadelerin hem biçim hem anlam bakımından birbirine bağlı olduğu görülmektedir. V. cümledeki “yola benzer” ifadesinin II. cümledeki “bu yolda” ifadesine, II. cümledeki “türlü engeller” ifadesinin IV. cümledeki “o engeller” ifadesine, IV. cümledeki “anlamlı kılar” ifadesinin III. cümledeki “anlamlı kılması” ifadesine, III. cümledeki “mutlu olmamız” ifadesinin I. cümledeki “mutluluk” ifadesine bağlı olduğu anlaşılmaktadır. O hâlde sıralama “V – II – IV – III – I” şeklinde olmalıdır.
