Orhan Bey Dönemi Siyasi Olayları
- Bursa fethedildi (1326). Başkent yapıldı.
- Akçakoca ve Karamürsel tarafından Kocaeli Yarımadası’nın büyük bir bölümü ele geçirildi.
- Osmanlı Devleti’nin Kocaeli Yarımadası’ndaki ilerleyişinden rahatsız olan Bizans Devleti, Anadolu’ya bir ordu gönderdi ve Palekanon (Maltepe) Savaşı yapıldı (1329).
- Osmanlı ordusunun, Bizans ordusunu yenmesi sonucunda Bizans’ın Anadolu üzerindeki etkinliği sona erdi.
- İznik 1329 yılında alınarak, savaş alanlarına yakınlığı nedeniyle geçici olarak başkent yapıldı.
- 1337 yılında İzmit alınarak Kocaeli Yarımadası’nın fethi tamamlandı. Önemli bir ticaret merkezi olan İzmit’in alınması Osmanlı Devleti’ni ekonomik yönden güçlendirdi.
- Sırp ve Bulgar baskısından kurtulmak ve imparator olmak isteyen imparator vekili Kantakuzenos kızını Orhan Bey’le evlendirerek Osmanlı Devleti’nin desteğini sağladı. İstanbul’u alarak imparatorluğunu ilan etti. Ancak taht kavgalarının devam etmesi Bulgar ve Sırpların eski İmparator Yuannis’i tutmaları sonucunda Kantukuzenos Gelibolu Yarımadası’ndaki Çimpe Kalesi karşılığında Osmanlı Devleti’nden yardım istedi. Osmanlı Devleti’nin Sırp ve Bulgarları yenilgiye uğratmaları üzerine Çimpe Kalesi Osmanlı Devletine verildi. Böylelikle Osmanlı Devleti ilk kez Rumeli topraklarına geçmiş oldu. Çimpe Kalesi Rumeli fetihleri sırasında üs olarak kullanıldı.
- 1354 yılında Eretna Beyliği’nin iç karışıklıklarından yararlanılarak Ankara alındı.
Orhan Bey Dönemi’ndeki Teşkilatlanma Çalışmaları
- “Sultan” unvanını ilk kez kullanan Osmanlı Padişahıdır.
- İlk Divan teşkilatı oluşturulmuştur.
- İlk kez vezirlik makamı oluşturulmuştur. (İlk atanan vezir Orhan Beyin kardeşi Alaaddin Paşa’dır.)
- İlk düzenli ordu (yaya ve müsellem) oluşturulmuştur.
- İlk medrese İznik’te İznik Orhaniyesi adıyla açılmıştır. (İlk müderrisi ise Davud-u Kayseri’dir.)
- İlk tershane Karesioğullarının alınmasıyla Karamürsel’de açılmıştır.
- İlk darphane kurulmuş ve ilk gümüş para (akçe) basılmıştır.
İskan – İstimlak – Şenlendirme Politikası
Osmanlı Devleti ele geçirdiği yerleri Türkleştirmek, bölgedeki egemenliğini kalıcı kılmak ve bölgenin güvenliğini sağlamak amacıyla ele geçir
batı topraklarına çeşitli zamanlarda Türkleri yerleştirme yoluna gitmiştir.
İskân Politikası Uygulanırken;
Göç ettirileceklerin iskan bölgesine yakın yerlerden olmasına dikkat edilirdi. Amaç göç işlemini kolaylaştırmak ve göç edenlerin bölgede uyum sıkıntısı yaşamalarını engellemekti.
Yerleşik yaşama geçmelerini sağlamak amacıyla özellikle göçebe Türkmenler tercih edilirdi.
Göç alınan bölgenin ekonomik ve sosyal yapısının bozulmamasına, hayvancılıkla uğraşan insanların tarım bölgelerine yerleştirilmemesine dikkat edilirdi.
Ülke içinde aralarında, anlaşmazlık ya da kan davası bulunan ailelerden biri seçilerek iskan bölgesine gönderilir ve böylece ülke içindeki sosyal barış sağlanmaya çalışılırdı.
Göç edenlerin yeni yerleşim bölgesindeki ihtiyaçları devlet tarafından karşılanır, arazi, tarım aletleri ve tohumluk verilir ve bunlardan bir süre vergi alınmazdı.
Göç edenlerin haklı nedenleri olmadıkça yerleştirildikleri yerleri terk etmeleri yasaktı.
İstimalet Politikası
Osmanlı Devleti Balkanlarda fethettiği yerlerdeki halkın can ve mal güvenliğini sağlaması, onları himaye etmesi, dini konularda serbestlik vermesi ve vergi hususunda kolaylık göstermesi istimalet politikasının başlıca unsurlarıdır.
Kısaca istimalet hoşgörülü ve adaletli yönetim anlayışıdır.
Bu politika ile Osmanlı Devleti gayrimüslim tebaanın devlete bağlılığını artırmayı amaçlamıştır.
Dönemin Önemi:
- Orhan Bey Döneminde Osmanlı Devleti’nin ilk gümüş akçesi bastırıldı. Yaya ve Müsellem adında iki ayrı askeri sınıf açıldı. Böylece ilk düzenli ordu kuruldu.
- İlk defa bu dönemde şehzadeler sancaklara gönderildi.
- İlk Osmanlı medresesi İznik’te açıldı.
- Sancaklara kadı ve subaşı atamaları yapıldı.
- İlk divan kuruldu.
Görüldüğü gibi Orhan Bey yaptığı bu çalışmalarla babasından devraldığı uç beyliğini teşkilatlı bir devlet haline getirmiştir.
