MUALLİM NACİ (1850—1893)
Tanzimatçılarla aynı dönemde yaşamasına rağmen sanat anlayışı bakımından onlardan ayrılır.
Eski şiirin temsilcisi olarak tanınmasına ragmen, Batılı şiir tarzında başarılı örnekler yazmıştır.
Türk edebiyatında eski—yeni tartışmasında eski edebiyat taraftarlarının öncüsü olarak bilinse de aslında “’ılımlıların” (mutavassıtin) önderi durumundadır.
Recaizâde Mahmut Ekrem’le girdiği kafiye tartışmasında Ekrem’in “ kulak için kafiye” anlayışına karşı “ göz için uyak” anlayışını benimsemiştir.
Şiirlerinde genellikle aruz ölçüsünü kullanan Naci, halk edebiyatı nazım biçimlerini de kullanmıştır.
Şiirlerinde yalnızlık, gurbet, doğa, karamsarlık, millî duyguları işlenmiştir.
Köyden söz eden ilk şiir olan “Köylü Kızların Şarkısı” adlı şiiri yazmıştır.
Şiirlerinde genellikle yalın ve sade bir Türkçe kullanmıştır.
Demdeme, Muallim Naci’nin Recaizade Mahmut Ekrem’in “Zemzeme” adlı şiirinin ön sözündeki ve “Takdir-i Elhan”daki hakaret ve eleştirilerine karşı Saadet gazetesinde 15 Şubat 1886— 21 Şubat 1886 arasında yayımlanan yazılarından oluşan eseridir.
Eserleri
Şiir: Ateşpare, Füruzan, Şerare, Sümbüle I, Terkib—i Bend, Yadigâr-ı Naci
Mensure: Sünbüle II
Sözlük: Lügat—ı Naci
Anı: Ömer’in Çocukluğu
Eleştiri: Demdeme
Tiyatro: Heder
Manzum Destan: Musa bin Ebi’I—Gazan yahut Hamiyyet, Gazi Etuğrul Bey
Mektup: Şöyle Böyle, İntikad, Muhaberat ve Muhaverat
Edebiyat Çalışmaları: Istılahat—ı Edebiyye, Esami, Osmanlı Şairleri
