Gelişmişlik Seviyesinin Belirlenmesinde Etkili Olan Faktörler
Ülkeler sosyal, ekonomik ve kültürel gelişim özellikleri bakımında farklılık göstermektedir. Genellikle sanayi faaliyetlerinin gelişmiş olduğu ülkelerin ekonomik ve sosyal olanaklar daha üst düzeydedir. Ancak bununla beraber ülkelerin gelişmişlik düzeyinin belirlenmesinde pek çok faktör rol oynar.
Ülkelerin gelişmişlik düzeyinin belirlenmesinde kullanılan başlıca kriterler şunlardır:
- Ülkelerde üretilen mal ve hizmetlerin değeri
- Ülkelerin dış satımında yer alan ürünlerin ekonomik değeri
- Enerji kullanım oranı
- Kişi başına düşen millî gelir
- Satın alma gücü
- Teknoloji kullanımı
- Şehirleşme oranı
- Eğitim seviyesi
- Okuryazarlık oranı
- Yeterli beslenme olanağı
- Bebek ölüm oranı
- Ortalama yaşam süresi
- Sağlık hizmetlerinin yeterliliği
- Temel hak ve özgürlüklerin sağlanma düzeyi
Gelişmiş ülkeler genellikle sahip oldukları potansiyeli verimli bir şekilde kullanan ülkelerdir. Ülkelerin sahip oldukları kaynaklar ile bu kaynakların kullanımının yanı sıra ülkelerin yaptığı AR-GE çalışmaları ve inovasyon onların gelişmişlik düzeyleri üzerinde etkili olan temel faktörler hâline gelmiştir.
İnovasyon; üretimden pazarlamaya, yönetim ve organizasyondan dış ilişkilere pek çok alanda mevcut olan işleyişin üzerine yeni yaklaşımlar kazandırmaktır. İnovasyonun olması için temel şart, değişim ve yeniliktir.
Günümüzde ülkelerin küresel boyutlarda varlıklarını sürdürmek ve ortaya çıkan rekabetçi ortamda gelişimlerini sağlamaları için var olan üretim, yönetim, eğitim ve sağlık gibi farklı alanlarda mevcut olan işleyişe yenilikler katmak zorundadır. İnovasyon, ülkelerin ekonomik gelişmelerini devam ettirebilmeleri ve sürdürülebilir bir büyüme gerçekleştirebilmeleri açısından en önemli dinamiklerinden biridir.
Ülkelerin ekonomik gelişimlerini belirleyen diğer bir önemli faktör ise girişimciliktir. Girişimcilik; ortaya çıkan fırsatlardan yararlanmak ve yeni fırsatlar oluşturmak için yapılan mal ve hizmet üretimidir. Günümüz dünyasında girişimcilik, toplumun gelişmesindeki en önemli faktörlerden biridir. Yeni faaliyet kollarının oluşmasında, refah düzeyinin artmasında, toplumdaki ekonomik farklılıkların en aza indirgenmesinde girişimcilik büyük öneme sahiptir.
Günümüz dünyasının en önemli unsurlarından biri de bilgi ve iletişim teknolojileridir. Bu teknolojilerin üretimi ve kullanımı günümüzde ülkeler arasındaki ekonomik ilişkileri etkileyen en önemli unsurdur. Gelişmiş ülkelerde bilgi teknolojilerinin üretimi ve kullanımı daha yaygındır.
