DOĞAL ve BEŞERİ SÜREÇLER ARASINDAKİ ETKİLEŞİM
Geçmişten günümüze insanlar çevre ile sürekli etkileşim halindedir. İnsanlar çevreye uyum sağladığı gibi çevreyide gereksinimleri doğrultusun- da sürekli değiştirmektedir. Önceleri nüfusun az olması ve sanayileşmenin olmamasından dolayı insanların doğaya etkisi daha azdı fakat; günümüzde doğayı insanlar hızla değiştirmektedir. İnsanların bilimde ve teknolojide büyük bir hızla ilerlemesi 2o.yy’ın başlarında doğaya ve doğal süreçlere hakim olma isteği doğanın hızla tahrip olmasına neden olmuştur.
İnsanların doğal çevreyi kullanma nedenleri;
- Barınma
- Beslenme
- Giyinme
- Ulaşım
- Sanayi inşaatları
- Enerji üretme
- Dinlenme, eğlenme, alışveriş
- Eğitim, sağlık ihtiyaçları
Doğal ve Beşeri Süreçler arasındaki etkileşime Dünya’dan örnekler
Panama Kanalı
- Orta Amerika’da Panama ülkesinde yer alır. 1914 yılında hizmete açılmıştır.
- Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlar.
- Yılda 15.000’den fazla gemi geçmektedir.
- Gemiler havuz sistemiyle yavaş yavaş yükseltilerek kanaldan geçirilir.
- Kanal 77 km uzunluğunda ve 24 m yüksekliğindedir.
Libya Yapay Nehir Projesi
Dünyanın en büyük su nakil projesidir.
Projeye 1984 yılında başlanmıştır.
Proje çöl bölgesinde 5 milyon m3/gün su taşıyarak ekilebilir alanı 150.000 hektar alan oluşturmak amaçlanmıştır.
Proje tamamlandığında su taşıma hattının uzunluğu 4.000 km’ye ulaşacaktır.
Bu proje ile güneydeki yeraltı sularının kuzeydeki tarımsal alana taşınması amaçlanmıştır.
Bu proje ile ülke su ihtiyacının tamamını yinede karşılayamamaktadır.
Central Valley Projesi (Kalifornia)
- Çölde bir yaşam alanı oluşturmak istenmiştir.
- Valley (Sentril Valley) verimli bir tarım alanına dönüşmüştür.
- Barajlarda depolanan sular kanallarla kurak alanlara taşınmıştır.
- Çöl bölgesi teknoloji sayesinde tarım alanı haline dönüştürülmüştür.
- Turunçgiller yetiştirilmiş ve otlak alanları oluşturulmuştur.
- Projenin maliyeti yüksek olduğu için ekonomik değeri yüksek olan tarım ürünleri yetiştirilmiştir.
- Önceleri çöl olan bu tarımsal alan günümüzde şehirleşme tehtidi altındadır.
- Bu alanda yeni şehir ve kasabalar oluşmaktadır.
- Büyük bir hızla büyüyen Fresno şehri burada bulunur.
İsviçre ve Dağlar
- İsviçre’de İsviçre Alp’leri olarakta anılan dağlar ülke yüz- ölçümünün %58’ini kaplar.
- İsviçre’de ki bu dağlar yolları ile aşılmıştır.
- Bu dağ sıraları arasındaki Ren ve Rhone nehirlerinin açtıkları oluk boyunca enerji elde edilmektedir, buna bağlı olarak burada sanayi yoğunlaşmıştır.
- Kış turizmi Alp bölgesinde yoğunlaşmıştır.
- Jura Dağı insanları saat yapımında ileri gitmiştir.
Güneşi aynada gören köy: Viganelle
İtalya’nın Viganella köyü bir vadinin içe doğru uzanan, yılın üç ayı güneş ışığı görmeyen bir noktadadır.
Köylüler güneşi görmek için dünyanın günlük ve yıllık hareketine göre otomatik olarak ışığı yansıtacak bir ayna düzeneği yerleştirerek güneşten yararlanmışlardır.
Manş Tüneli
İki ülkeyi birleştiren önemli bir projedir.
Avrupa’daki Manş Denizi’nde Fransa ile İngiltere arasındadır. Tünel 6 Mayıs 1994 tarihinde açılmıştır. 38 km’lik su altındaki bölümü ile dünyanın en uzun su altı tünelidir.
Kıyıların ve Denizlerin Doldurulması
Hollanda
- Hollanda kıyıları deniz seviyesinde veya deniz seviyesinin altındadır. Bu nedenle fırtına, kıyı taşkınları ve su erozyonu bakımından risk taşır.
- Bu riski azaltmak için buralarda arazi ıslahı, kıyı inşaatı ve deniz seviyesi kontrolü çalışmaları yapılmıştır.
- Hollanda kıyıları limancılıkta önemli bir yere sahiptir. (Rotterdam ve Ams- terdam Limanı)
- Hollanda topraklarının 1/3’ni denizlerden kazanmıştır.
- Denizden kazanılan bu topraklara Polder denir.
Japonya
- Japonya bir adalar ülkesidir.
- Yüz ölçümünün %71’i dağlıktır.
- Yerleşim alanlarının sınırlı olması, bazı tesislerin deniz içinde yapılmasına neden olmuştur.
- Japonya’daki hava alanları bir kısmı denizler üzerindeki suni adalara yapılmıştır.
Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai)
- Burj Al Arap (Arapların kulesi) Dubai’de büyük kaya bloklarının kıyıya indirilmesiyle küçük bir adacık haline getirilmiştir.
- Bu küçük adanın üstüne dünyanın 7 yıldızlı oteli yapılmıştır.
- Ayrıca Dubai’de yapay bir ada olan Palmiye Adası yapılmıştır.
