Çözünme Olayı video 10. sınıf Kimya Adası
Çözünürlük Problemleri video 10. sınıf Kimya Adası
Çözünürlüğü Etkileyen Faktörler video 10. sınıf Kimya Adası
ÇÖZÜNME VE POLARLIK
Su polar bir sıvıdır. Su gibi polar sıvılar pek çok iyonik ve polar kovalent bileşikler için iyi bir çözücüdür. NaCl gibi iyonik maddenin iyonları su gibi polar kovalent maddenin dipolleri tarafından elektrostatik olarak çekilir. Bu çekim kuvveti, iyonu kristalden uzaklaştırarak çözeltiye geçmesini sağlar. Oluşan iyon-dipol etkileşimi oldukça güçlü olduğundan iyonik kristalin polar kovalent bileşik olan su içinde çözünmesini sağlar. Genellikle polar maddeler polar çözücülerde, apolar maddeler apolar çözücülerde çözünür. Yapı olarak birbirine benzeyen maddeler genellikle birbiri içinde çözünür. Kısaca benzer, benzeri çözer kuralı çözünürlüğün temel kurallarından biridir. Apolar moleküller arasındaki çekim kuvvetleri London kuvvetleridir (indüklenmiş dipol-indüklenmiş dipol). Bazı polar moleküller arasında dipol-dipol etkileşimleri yanında hidrojen bağları da bulunabilir. Apolar ve polar moleküller genellikle birbirleriyle karışmaz. Örneğin apolar CCl4 polar bir madde olan su içinde çözünmez. Çünkü su molekülleri arasındaki çekim kuvveti su ve CCl4 arasındaki çekim kuvvetinden daha büyüktür. Bu nedenle iki ayrı bileşenden iki fazlı bir sistem oluşur. Benzer şekilde apolar moleküllerden oluşan yağ da polar bileşik olan suda çözünmez ve iki fazlı görünür (Görsel 2.1.15). Apolar I2 yine apolar olan CCl4ʼde çözünür (Görsel 2.1.16). I2 molekülleri arasındaki etkileşmenin tür ve büyüklüğü, CCl4 molekülleri arasındaki etkileşmenin tür ve büyüklüğüne oldukça yakındır. Böylece I2-CCl4 etkileşimi gerçekleşerek I2 molekülünün CCl4 ile homojen karışması (çözünmesi) mümkün olur. Metil alkol gibi polar moleküller su ile yüksek oranda karışma gücüne sahiptir. Metil alkol su molekülleri arasında hidrojen bağları etkin olduğu için metil alkol su ile her oranda karışabilir. Metil alkolün suda çözünmesi sırasında CH3OH ve H2O molekülleri hidrojen bağları ile birbirine bağlanırlar (Görsel 2.1.17).
