Işık Şiddeti
“Aydınlanma” deneyi sonucunda mum ile 25 W lık lambanın A4 kâğıdı
üzerinde oluşturduğu aydınlanmanın farklı olmasının sebebi iki kaynağın
ışık şiddetlerinin farklı olmasındandır. Benzer şekilde aynı odada
100 W lambanın 25 W lambadan daha fazla aydınlatma sağlamasının
sebebi ise elektriksel gücü büyük olan lambanın ışık şiddetinin de
büyük olduğu anlamına gelir.
Işık şiddeti, birim zamanda belli bir doğrultuda yayılan ışığın yoğunluğuyla
ilgilidir. Işık şiddeti Ι sembolüyle gösterilir. SI’da birimi candela
(kandela) dır (cd). Temel bir büyüklüktür. Hem dalga hem de tanecik
modeline göre ışık ışınları her yöne doğrusal yolla yayıldığı için
Şekil 4.1: a’daki gibi modellenir. Kaynağın ışık şiddeti arttıkça modelde
çizilen çizgi sayısı da artar (Şekil 4.1: b).
Işık Akısı
Bir ışık kaynağının, belirli bir yüzeye birim zamanda düşürdüğü ışık
enerjisine ışık akısı denir. Işık akısı Φ (fi) sembolüyle gösterilir. SI’da
birimi lümen dir.
Yarıçapı 1 m olan içi boş kürenin merkezine yerleştirilmiş ışık şiddeti
1 cd olan ışık kaynağının küre yüzeyindeki 1 m2 lik birim alanda oluşturduğu
ışık akısına lümen denir (Şekil 4.2).
Işık akısı Şekil 4.3’teki gibi temsil edilmiştir. Burada ışık kaynağından
çıkan ışınların kitap üzerine düşen kısmı o yüzeyden geçen ışık
akısıdır.
Aydınlanma şiddeti
Birim yüzeye düşen ışık akısına aydınlanma şiddeti denir. Aydınlanma
şiddeti E sembolüyle gösterilir. SI’da birimi lüks tür (lx). Aydınlanma şiddeti
ışık akısıyla doğru, ışığın düştüğü yüzeyin alanı ile ters orantılıdır.
Işık şiddeti Ι olan noktasal ışık kaynağı kürenin merkezine yerleştirildi-
ğinde kürenin iç yüzeyinin her noktasının aydınlanma şiddeti eşit olur.
