ATIKLAR
İşlevini yitirmiş, işe yaramayan maddelere atık denir.
Atıklar katı, sıvı ve gaz atıkları diye üçe ayrılır.
Katı Atıklar
- Kullanılan eşyaların ve tüketilen gıdaların atıkları çöp sorununu ortaya çıkarmıştır.
- Çöplerin çevreye zararsız hale getirilmesinin maliyeti çok fazladır.
- Çöplerin usulsüzce yol kenarına, tarlalara dökülmesi toprak kayıplarına neden olur.
- Çöplerin şehirlerden uzak alanlara sürekli olarak depolanması gerekmektedir.
- Düzenli depolanmanın faydalarının yanında depo gazı patlaması gibi sorunlara neden olmaktadır.
- Depo gazı patlamaları can ve mal kaybına neden olmaktadır.
Gaz Atıklar
Gaz Atıkların Nedenleri
- Sanayi tesisleri
- Fosil yakıtlar
- Çöp depolama alanları
- Taşıtlar
- Nükleer santraller
- Yangınlar
Sıvı Atıklar
- Kanalizasyon atıkları, fabrika atıkları tarım ilaçları sulara karışırsa kirliliğe neden olur.
- Sıvı atıkların sularda oluşturduğu kirlilik fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak 3’e ayrılır.
- Açık denizler hem ucuz hem de görünmez olması nedeniyle dev bir çöp deposu olarak görülmektedir.
Sıvı Atıkların Oluşturduğu Kirlilik ve Etkileri:
Fiziksel
- Suyun sıcaklığı, tat, koku vb. özellikleri değişir.
- Çevreye bırakılan yüksek sıcaklıktaki fabrika suyu karıştığı nehirlerin sıcaklığını da yükseltir.
- Yüksek sıcaklıkta sudaki oksijen miktarı azalır. Buna bağlı olarak ekolojik denge bozulur
Kimyasal
- Kurşun, cıva gibi ağır metaller suda birikir.
- Organik ve inorganik maddeler suda birikir.
Biyolojik
Organik atıkların etkisiyle su kaynaklarında üreyen algler, küfler ve bakteriler oluşur.
Bunlar ortamdaki oksijeni tüketir.
Atıkların Çevresel Etkileri:
- Çöp depolama alanlarında hava kirliliği büyük şehirlerde ciddi etkiler yaratmaktadır.
- Ekolojik dengenin bozulmasına neden olur.
- Karbon miktarının artmasına ve küresel ısınmaya neden olur.
- Yeraltı ve yer üstü su kaynaklarının oranı azalır.
- Kötü kokular çevreye yayılır.
Atıklardan Korunmanın Yolları:
- Atıklar doğal ortamlara bırakılmamalı
- Atıklar sıkı denetimden geçirilmeli
- Atık arıtma tesisleri kurulmalı.
- Fabrika bacalarına filtre takılmalıdır.
- Atık sular doğaya bırakılmamalıdır.
- Fosil yakıtların yerine alternatif enerji kaynakları kullanılmalıdır.
Geri Dönüşüm
- Yeniden değerlendirilme imkanı olan atıkların çeşitli fiziksel kimyasal işlemlerden geçirilerek ikincil hammaddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dahil edilmesine geri dönüşüm denir.
- Ekosistemdeki doğal kaynaklar sınırlıdır. Bilinçsiz kullanılmaya devam edilirse bir gün tükenecektir.
- Geri dönüşüm olayına gelişmiş ülkeler daha fazla önem vermektedir.
Geri Dönüşümün Yararları
- Çevre kirliliği azalır.
- Atık miktarı
- Doğal kaynaklar korunur
- Doğal kaynakların kullanımı azalır.
- Enerji tasarrufu sağlanır
- Ekonomik katkı sağlanır
Geri Dönüşümün Aşamaları
- Atıkların toplanması
- Atıkların ayrıştırılması
- Atıkların sınıflandırılması
- Atıkların temizlenmesi
