Hikâye türü, Tanzimat, Servetifünun ve yer yer Fecriati dönemlerinde daha çok anlatmaya bağlı metin geleneği içinde roman türüyle karşılaştırılarak sunulmuştur.
Hikâye, Ömer Seyfettin ve Ahmet Hikmet Müftüoğlu gibi isimlerle bağımsızlığını kazanmıştır.
Hüseyin Rahmi Gürpınar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay, Selahattin Enis, Fahri Celalettin gibi yazarların yeni dönem hikâye anlayışının oluşmasında büyük katkısı vardır. Bu sanatçılar, çoğunlukla Ömer Seyfettin tarzı hikâye anlayışıyla hareket etmişlerdir. Maupassant tarzı olarak da adlandırılan bu hikâye tarzı, geleneksel hikâye anlayışımıza uygun olduğundan beğeniyle takip edilmiştir
Cumhuriyet Dönemi’nde hikâye türündeki değişim Memduh Şevket ve Sait Faik ile başlamıştır. Bu sanatçılar, klasik hikâye anlayışının dışına çıkmışlardır.
Cumhuriyet’in ilk yıllarında yayımlanan hikâyeler, İstanbul halkının yaşantısı üzerine inşa edilen örneklerden oluşmuştur. Sosyal sorunlar, Millî Mücadele, inanç, gelenekler görenekler, kadın-erkek ilişkileri gibi konular bu dönem hikâyelerinin içeriğini oluşturmuştur. Kahramanı ”yaşayan insan” olan hikâyeler yazılmıştır.
Cumhuriyet ile birlikte ortaya çıkan yeni anlayışlar, 1928’deki harf inkılâbı, yeni rejimin halka anlatılması, Batı edebiyatlarının takim edilmesi olanakları, toplumsal sorunlara çözüm bulma çabası da farklı bakış açısı getirmiştir.
1930’dan sonraki hikâye anlayışı “yeni arayışlar dönemi”; olarak adlandırılabilir. Hikâyenin kurgusu, yapısı, karakteri değişmemiş olsa da büyük gelişmeler gözlenmiştir. Cumhuriyet Dönemi’nde özellikle “olay” ve “durum” hikâyelerinin örnekleri verilmiştir.
1923 – 1960 Yılları Arasında Hikaye Türünde Eser Veren Yazarlar
| Yazarlar | Yazarlar |
|---|---|
| Hüseyin Rahmi | Yakup Kadri |
| Refik Halit | Fahri Celalettin |
| Reşat Nuri | Peyami Safa |
| Tarık Buğra | Ahmet Hamdi |
| Halikarnas Balıkçısı | Memduh Şevket |
| Kenan Hulusi | Oktay Akbal |
| Samet Ağaoğlu | Sadri Ertem |
| Sabahattin Ali | Kemal Tahir |
| Orhan Kemal | Aziz Nesin |
| Necati Cumalı | Rıfat Ilgaz |
| Samim Kocagöz | Talip Apaydın |
| Kemal Bilbaşar | Bekir Yıldız |
| Oğuz Atay | Sait Faik |
| Ferit Edgü | Füruzan |
| Nezihe Meriç | Leyla Erbil |
1940 ve 1960 yılları arasında Türk edebiyatında hikâye türünde eser veren bazı önemli yazarlar ve onların eserlerinden örnekler şunlardır:
1. Sait Faik Abasıyanık (1906-1954)
- Eserleri:
- “Semaver” (1936)
- “Sarnıç” (1939)
- “Lüzumsuz Adam” (1948)
- “Kumpanya” (1951)
- “Havada Bulut” (1951)
- “Alemdağ’da Var Bir Yılan” (1954)
2. Sabahattin Ali (1907-1948)
- Eserleri:
- “Değirmen” (1935)
- “Kağnı” (1936)
- “Ses” (1937)
- “Yeni Dünya” (1943)
- “Sırça Köşk” (1947)
3. Orhan Kemal (1914-1970)
- Eserleri:
- “Ekmek Kavgası” (1949)
- “Çamaşırcının Kızı” (1952)
- “72. Koğuş” (1954)
- “Grev” (1954)
- “Arka Sokak” (1956)
4. Kemal Tahir (1910-1973)
- Eserleri:
- “Göl İnsanları” (1955)
5. Fakir Baykurt (1929-1999)
- Eserleri:
- “Çilli” (1955)
- “Efendilik Savaşı” (1959)
- “Karın Ağrısı” (1961)
6. Aziz Nesin (1915-1995)
- Eserleri:
- “Parti Kurmak ve Parti Vurmak” (1946)
- “Fil Hamdi” (1959)
- “Mahallenin Kısmeti” (1960)
- “Toros Canavarı” (1961)
7. Necati Cumalı (1921-2001)
- Eserleri:
- “Yalnız Kadın” (1955)
- “Susuz Yaz” (1962)
8. Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı) (1886-1973)
- Eserleri:
- “Ege’nin Dibi” (1945)
- “Merhaba Akdeniz” (1947)
- “Yaşasın Deniz” (1954)
- “Gülen Ada” (1957)
9. Memduh Şevket Esendal (1883-1952)
- Eserleri:
- “Otlakçı” (1946)
- “Ev Ona Yakıştı” (1949)
- “Veysel Çavuş” (1953, ölümünden sonra yayımlandı)
10. Samim Kocagöz (1916-1993)
- Eserleri:
- “Telli Kavak” (1941)
- “Sam Amca” (1950)
- “Cihan Şoförü” (1954)
Bu dönem, Türk edebiyatında toplumsal gerçekçi anlayışın ön planda olduğu, köy edebiyatı ve bireysel temaların işlendiği eserlerin yoğunlaştığı bir dönemdir. Bu yazarlar ve onların eserleri, Türk edebiyatının önemli yapı taşları arasında yer almaktadır.
