HÜCRESEL SOLUNUM VE ATP
ATP’nin Yapısı ve Özellikleri
HÜCRESEL SOLUNUM
Fotosentez olayıyla ışık enerjisi organik besinlerin yapısındaki kimyasal bağlarda depolanır, solunumda ise bu organik besinlerin kimyasal bağları koparılarak açığa çıkarılan enerjiden ATP enerjisi sentezlenir. Bütün canlılarda solunum gece gündüz aralıksız olarak gerçekleşir. Bazı canlılarda oksijenli solunum bazılarında ise fermantasyonla ATP sentezi gerçekleşir.
GLİKOLİZ OLAYI
Oksijenli solunum ile fermantasyonun ortak basamağı glikoliz olayıdır.
Glikoliz olayı canlılarda aynı enzimler tarafından aynı şekilde gerçekleşir. Yani canlılarda ortak enzim (protein) ve ortak gen bölgeleri vardır.
Glikoliz olayı sitoplazma da gerçekleşir.
Glikoliz olayında başlangıçta 2 ATP harcanır bunun sebebi glikozu aktifleştirmektir. Bir maddenin reaksiyona girebilmesi için gereken minimum enerji miktarına aktivasyon enerjisi denir. Aktivasyon enerjisi olmadan reaksiyon başlamaz.
Temel Kurallar
Hidrojen ya da elektronu alan indirgenir veren ise yükseltgenir. Glikolizde NAD molekülü hidrojen alıp NADH + H’a dönüştüğü için, NAD indirgenmiş olur. NAD molekülü hidrojen yakalayıcısıdır. Reaksiyonlar sırasında tüketilmez, tekrar tekrar kullanılır.
Glikoliz olayında 4 ATP üretilir ancak 2 ATP; başlangıçta tüketildiği için Net ATP kazancı 2 ATP dir.
OKSİJENSİZ ORTAMDA ENERJİ ÜRETME YOLLARI
OKSİJENLİ SOLUNUM = Aerobik solunum
KREBS ÇEMBERİ
Oksijenli solunumun bu evresi ökaryot canlıların mitokondri organelinde gerçekleşir.
Sitoplazmada glikoliz sonucunda oluşan pirüvat, mitokondrinin içine geçerek krebs çemberi reaksiyonlarının başlaması için asetil CoA molekülüne dönüşür. Yani mitokondri organeli solunum olaylarında glikozu değil pirüvatı kullanır.
Krebs çemberinde ATP sentezi ve karbondioksit çıkışı olur. Ayrıca NAD ile FAD koenzimleri besinden kopan hidrojenleri yakaladığı için indirgenir.
Krebs çemberinde substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezi gerçekleşir.
Krebs çemberinin anahtarı Asetil — CoA’dır.
