Sindirim Sistemini Oluşturan Yapı ve Organlar 6. Sınıf Fen

Sindirim Sistemini Oluşturan Yapı ve Organlar 6. Sınıf Fen

Kategoriler: 6. Sınıf Fen Bilimleri, Fen Bilimleri

Sindirim Sistemi;

  • Ağız
  • Yutak
  • Yemek borusu
  • Mide
  • İnce bağırsak
  • Kalın bağırsak
  • Anüs

organlarından oluşur.

Ağız: Besinlerin vücuda alındığı bölümdür.

  • Dişler yardımıyla fiziksel sindirim sağlanır.
  • Tükürük bezleri ile karbonhidratların kimyasal sindirimi sağlanır.
  • Karbonhidrat, yağ ve protein içeren besinlerin mekanik sindirimi burada olur.
  • Karbonhidratların insan vücudunda ilk olarak kimyasal sindiriminin gerçekleştiği yer ağızdır.
  • Besinler buradan yutağa geçer.

Yutak: Besinlerin dil kasları yardımı ile yemek borusuna iletilmesini sağlayan bölüm yutaktır.

  • Burunda bulunan koku almaçları yutağa açıldığından tat alma duyusu da burada işlem görmektedir.

Yemek borusu: Yutkunmayı sağlayan yutak kasları ile yemek borusuna gelen besinler buradan sindirime uğramadan mideye aktarılır.

  • Yemek borusunun iç yüzeyindeki salgı bezleri sayesinde yüzeyi nemlidir.

Mide: Karın boşluğunun sol üst bölgesinde yer alan “J” şeklindeki organımızdır.

  • Proteinlerin kimyasal sindirimi burada gerçekleştirilir.
  • Midede üretilen salgı “mide öz suyu” olarak adlandırılır. Kuvvetli asit özelliği gösterilir.
  • Proteinlerin kimyasal sindirimi mide öz suyu ile gerçekleşir.
  • Midenin kasılıp gevşeme hareketini burada bulunan düz kaslar gerçekleştirir. Kasılıp gevşeme hareketi ile mekanik sindirim yapılır.

İnce bağırsak:

  • Besinler mideden sonra ince bağırsağa gelir. Mideden farklı olarak asitlik değeri çok azdır.
  • Yağların kimyasal sindirimi ise burada başlar ve biter.
  • Karbonhidrat ve proteinlerin kimyasal sindirimi burada tamamlanır.
  • Yaklaşık 8 metre olan ince bağırsak, sindirim olayının son organıdır.
  • Daha önce kimyasal ve fiziksel (mekanik) sindirime uğramış besinler hücrelere gitmek koşuluyla kana geçer. Bu olaya “emilim” denir.
  • Emilim sırasında ince bağırsak yüzeyinde yer alan uzantılar görev alır. Bu uzantıların özelleşmiş ismi “villus” olarak bilinir. Villuslar emilen besinlerin kana geçmesini sağlayan yapılardır.

Kalın bağırsak:

  • Karın boşluğunun alt kısmında bulunur.
  • Kalın bağırsakta “sindirim” olayı gerçekleşmez.
  • İnce bağırsakta kimyasal ve fiziksel sindirime uğrayan besinlerdeki mineral ve fazla su burada emilerek kana karışır.
  • Besinlerin kalın bağırsağa geldikten sonra mineral ve suyundan arınmış haline “posa” denir.
  • Posa şeklindeki atık maddeler sindirim sisteminin son bölümü olan anüs aracılığı ile vücuttan dışarı atılır.

Anüs: Kalın bağırsaktan sonra besinlerin atıklarının vücuttan uzaklaştırıldığı açıklıktır.

Sindirim sisteminin son basamağıdır.

Sindirim:

  • Sadece 3 organda gerçekleşir.
  • Fiziksel ve mekanik olarak ayrıştırma işlemidir.
  • Sadece; ağız,ince bağırsak ve midede gerçekleşir.

Sindirim Sistemi:

  • Tüm sindirim organları birleşerek sindirim sistemini oluşturur.

Bilgi: Sindirim ağızda başlar, ince bağırsakta biter. Sindirim sistemi ağızda başlar, anüste biter.

Not: Her iki ifadede ağızda başladığından karıştırılabilmektedir. Sorularda sindirim ve sindirim sistemi olarak ne ifade edildiğine dikkat edilmelidir.

Sindirime Yardımcı Organlar

1. Pankreas: Sindirim sistemi yardımcı organı olan pankreas, salgıladığı “pankreas öz suyu” ile ince bağırsakta sindirim gerçekleşmesini sağlar.

  • Mide, mide öz suyu salgısını kendi yapmakta fakat ince bağırsak sindirim için gerekli kimyasal özütü pankreastan almaktadır.
  • Asit yapımındaki pankreas öz suyu sindirim sırasında salgılanır.
  • Pankreas öz suyu ince bağırsakta kimyasal sindirim sağlar.

2. Karaciğer:

  • Vücutta kendini yenileyebilen tek organ karaciğer, salgıladığı “safra” ile sindirim sistemine yardımcı olur.
  • Boşaltım sistemi ana organı sindirim sistemi yardımcı organıdır.
  • Yağların mekanik sindirimi safra sıvısı ile sağlanır.
  • Safra üreten karaciğer bir kanal vasıtasıyla salgısını ince bağırsağa gönderir.
  • Vücuttaki fazla karbonhidrat ve proteini yağ olarak depo eder.

ÇÖZÜM:

  • Besinleri gruplarına göre ayırırsak;
  • Karbonhidrat -› Ekmek
  • Yağ -› Zeytin, ceviz
  • Protein -› Kırmızı et, süt, yumurta şeklinde olur.

Sadece proteinlerin kimyasal sindirimi mide organında gerçekleştiğinden kırmızı et, yumurta ve süt besinleri ile cevap B seçeneği olacaktır.



] }


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar