Orta Çağ’da Askeri Organizasyonlar
Orta Çağ’ın yerleşik toplumlarında ordular genellikle ücretli askerlerden oluşuyordu. Ekonomisi ticarete dayanan ve yerleşik hayat süren Hazarlar, akrabaları olan konar – göçer Türklerin aksine ücretli askerleri orduda istihdam etmiştir.
Bizans ve Abbasi devletlerinin ordularında da ücretli askerler yer almıştır.
Feodel düzende senyörlerin orduları çiftçilikle uğraşan serilerden ve köylülerden oluşuyordu. İyi yetişmiş şövalyeler de bu ordular da yer almıştır. Zamanla krallar, senyörlerden asker alma yerine para toplayarak iyi yetişmiş askerlerden oluşan ordular kurmuşlardı.
Not: Avrupa’da güçlü ordulara duyulan ihtiyaç, devletin dışında bağımsız şekilde hareket eden profesyonel askeri komisyoncuları ortaya çıkarmıştır. Bu komisyoncular, devletten aldıkları ücret karşılığında asker toplamış ve onları donatarak savaşa hazırlamışlardır.
Orta Çağ’ın sonlarına doğru Avrupa’da merkezi krallıkların güçlenmesine bağlı olarak düzenli ve disiplinli ordulara geçiş sürecinde İngiltere ve Fransa öncülük etmiştir. İngiltere ve Fransa’da “yurttaş orduları” kurmaya yönelik zorunlu askerliğe geçilmiştir. İngiltere’de her vatandaş 40 gün askerlik yapmakla yükümlü tutulmuş, yurttaşlardan ve profesyonellerden gelen askerlerle daimi ordular kurulmuştur.
Roma
- Lejyon denilen ücretli askerlerden oluşan Roma ordusu disiplini ile İlk Çağ’da önem kazanmıştır.
- 46 yaşına kadar her Roma vatandaşı asker sayılmıştır.
- Yelkenli ve kürekli gemiler ile donanma gücü olarak da önemi Akdeniz’de görülmüştür.
Türkler
- Mete Han tarafından dünya ordu teşkilatı ve nizamına örnek “Onlu Sistem” adıyla orduda hiyerarşik düzen kurulmuştur.
- Türk tarihinin ilk düzenli ordusu Mete Han tarafından kurulmuştur (MÖ 209).
Kurt oyunu ya da Turan taktiği ile düşman, ortadaki kuvvetlerin saldırısı ve sahte ricat (geri çekilme) hareketi ile sağ ve sol kanattaki birliklerin çevrelemesi ile Hilal içine alınarak kısa sürede sonuç alınmıştır.
Türk orduları şimşek gibi ansızın düşman karşısına çıkar, ansızın kaybolur.
