Kategoriler: 5. Sınıf Türkçe, Türkçe

METİN TÜRLERİ

Hikaye:

Günlük hayatta yaşanmış veya yaşanması mümkün olayların gerçeğe uygun biçimde yer, zaman ve kişilere bağlı olarak anlatıldığı yazı türüne hikâye (öykü) denir.

Hikayenin başlıca özellikleri:

  • Yaşanmış veya yaşanabilir bir olay anlatılır.
  • Dar bir zaman dilimini kapsar.
  • Karakter sayısı azdır.
  • Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur

Olay:

Olay hikâyenin en temel unsurudur. Hikayenin kahramanının başından geçen olay ya da durumdur. Hikâyede genellikle bir olay anlatılır.

Kişiler ve varlık kadrosu:

Hikayede anlatılan olayı yaşayan kişi veya varlıklardır. Hikâyede bir ya da birden fazla kişi olabilir ama her hikâyenin sadece bir tane kahramanı (başkişisi) vardır.

Yer:

Olayın yaşandığı yerdir. Her olayın mutlaka yaşandığı bir yer vardır ama her hikâyede yer açık bir şekilde verilmemiş olabilir.

Zaman:

Olayın yaşandığı zaman dilimidir. Olayın yaşandığı zaman her hikâyede açık olarak verilmemiş olabilir.

Hikayede Anlatıcı

Hikâyede birinci kişili ve üçüncü kişili anlatım olmak üzere iki anlatıcı vardır:

Birinci Kişili Anlatım

Birinci kişili anlatımda yazar başından geçen bir olayı anlatır. Bu tür anlatımlarda birinci tekil (ben) veya birinci çoğul (biz) kişide çekimli cümleler kullanılır.

Örnek:

(ben) Sınavdan çıkmıştım. (ben) Omzumdan kalkan yükün hafifliğiyle caddede yürüdüm biraz. (ben) Yolda arkadaşlarıma rastladım. (biz) Bir çay bahçesinde oturup çay içtik.

üçüncü Kişili Anlatım

Üçüncü kişili anlatımda yazar olayın içinde değildir. Yazar olayları dışarıdan gözlemleyip aktaran kişidir. Bu tür anlatımlarda üçüncü tekil (o) ve üçüncü çoğul kişi (onlar) kullanılır.

Örnek:

(0) Sınavdan çıkmıştı. (o) Omzundan kalkan yükün hafifliğiyle caddede yürüdü biraz. (o) Yolda arkadaşlarına rastladı. (onlar) Bir çay bahçesinde oturup çay içtiler.

Fabl:

İnsanlar arasında geçen olayları hayvanlar, bitkiler ya da cansız varlıklar arasında geçiyormuş gibi gösteren ve bu yolla insanlara öğüt vermek istenen yazı türüdür

Fablların Özellikleri:

  • Kahramanlar insan dışı canlı ya da cansız varlıklardır
  • Amaç -özellikle de çocuklara- ahlaki anlamda ders vermektir.
  • Çoğu fablın sonunda verilen bu ders açıkça belli edilir.
  • Çocuklara hitap ettiğinden anlatımda sadelik vardır.

Masal:

Olağanüstü olaylarla süslü, olağanüstü kişilerin başından geçen, zaman ve yer kavramları belirli olmayan hayalî olayların anlatıldığı yazılara masal denir.

Masalların Özellikleri:

  • Tekerleme ile başlar.
  • Masallardaki olaylar gerçeğe uymaz. Yani olağanüstü olaylardır.
  • Kahramanlar olağanüstü özelliklere sahipti;
  • Yer ve zaman belli değildir.
  • Eğitici bir özellik taşır.
  • Masalların sonunda her zaman iyiler kazanır, kötüler cezalandırılır.
  • Ulusal konulara yer verilmez, evrensel konular ve mesajlar içerir.

Haber Metni:

Bir olay ya da olgu üzerine edinilen bilgiye haber denir. Bu bilginin gazete, dergi gibi yayın organlarıyla ya da radyo, televizyon gibi iletişim araçlarıyla topluma sunulmak üzere yazılı metin hâline getirilmesine de haber metni adı verilir.

Haber Metninin Özellikleri:

  • Haber metinleri nesnel olmalıdır, yorum yapılmamalıdır.
  • Anlatımı yalın ve kısa olmalıdır. Süslü bir edebi dil kullanılmamalıdır.
  • Bir haber yazısı 5N1K (kim, ne, nerede, ne zaman, nasıl, niçin?) sorularına cevap vermelidir.
  • Tarafsız olmalıdır.
  • Haber; ilginç, yeni, doğru ve herkesi ilgilendiren önemli bir olay olmalıdır.



] }


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar