En az iki sözcüğün bir araya gelerek oluşturduğu bütüne söz öbeği (grubu) adı verilir. Söz öbekleri; tamlamalar, edatlar, ikilemeler ve fiilimsilerle oluşturulabilir.
Önemli Bilgi: Sınavlarda söz öbeklerinin cümleye kattığı anlam sorulmaktadır. Söz öbeğinin cümleye kattığı anlamı belirleyebilmek için mecazlı ifadeyi doğru biçimde yorumlayabilmek gerekir.
Örnekler
- Eserlerine kendi mührünü vurabilen kişiler, zamanın yıpratıcılığından etkilenmez.
–› Bu cümlede “kendi mührünü vurabilmek” sözü mecazlı bir söz öbeğidir. Mühür “bir şeyin kime ait olduğunu gösteren iz” olarak düşünülürse bu söz öbeğinin “özgün bir tarz oluşturabilmek” anlamında kullanıldığı ortaya çıkar. - İyi bir yazar olabilmek, iyi bir okur olabilmeyi ve büyük ustaları tanıyabilmeyi gerektirir. Bu birikime sahip olmayan kişi yazar olamaz. Şimdiki gençlerin emeklemeden koşmaya çalışması bu yüzden tuhaf geliyor bana.
–› Bu metinde “emeklemeden koşmaya çalışmak” sözü mecazlı bir söz öbeğidir. Metnin bağlamından hareketle bu söz yorumlandığında “gerekli birikime sahip olmadan büyük işler başarmaya çalışmak” anlamı ortaya çıkar. - Uyak, kimi şairlerce göz ardı edilmiş olsa da aslında her zaman şiir sandalyesinin dördüncü ayağı olmuştur. Çünkü şiiri diğer türlerden farklı kılan en önemli unsur uyaktır.
- Bu metinde “şiir sandalyesinin dördüncü ayağı olmak” sözü, mecazlı bir söz öbeğidir. Metnin bağlamından hareketle bu söz yorumlandığında “şiiri ayakta tutan tamamlayıcı unsur” anlamı ortaya çıkar.
