Bu bölümde insanlarda üreme kısmı detaylı olarak işlenecektir. Hayvanlarla ilgili olarak sınıflandırma konusunu pekiştirmek için bazı yüzeysel bilgilere yer verilecektir. Canlıların neslini devam ettirebilmesi için kendisine benzer bireyler oluşturmasına üreme denir.
Üreme olayı canlının yaşaması için değil neslin devamı için şarttır.
Canlıların bazılarında eşeyli üreme bazılarında ise eşeysiz üreme görülür.
Hayvanlar alemindeki bazı canlılarda eşeysiz üreme görülmekle beraber genellikle eşeyli üreme görülür.
Döllenmenin meydana geldiği yere göre hayvanlar iki gruba ayrılır.
1 — Dış döllenme yapan hayvanlar:
Dış döllenme yapan hayvanlar gametlerini suya bırakırlar. Yani yumurta ve sperm canlı vücudunda değil suda döllenir.
2 — İç döllenme yapan hayvanlar:
Yumurta ve spermin dişi vücudunda birleşmesine iç döllenme denir.
Embriyonik örtüler
1 . Koryon: Embriyoyu ve diğer embriyonik örtüleri koruyan en dış tabakadır. Embriyoyu korumakla birlikte allantoyisle beraber gaz alış verişini sağlar.
2. Allantoyis: Kuş ve sürüngenlerde embriyonun boşaltım atıklarını depolar ve koryonla beraber gaz alış verişini sağlar.
3. Amniyon zarı: Embriyonun etrafını saran ilk zardır. Embriyo ile amniyon zarı arasında amniyon sıvısı bulunur. Bu sıvı embriyoyu mekanik etkilere karşı korur embriyonun kurumasını önler ve embriyoya hareket serbestliği sağlar.
4. Vitellüs kesesi: Embriyoya gerekli olan besinleri depolar Plasentalı memelilerde vitellüs kesesi çok küçük olup embriyo rahime tutunduktan sonra kaybolur. Çünkü embriyo besin ihtiyacını plasenta vasıtasıyla anneden karşılar.
Balık ve kurbağa yumurtalarında kabuk yoktur yani embriyonun boşaltım atıklarını depolamasına gerek yoktur. Bu atıklar oluştuğu gibi suya atıldığı için allantoyis yoktur. Ayrıca balık ve kurbağalarda embriyo suda geliştiği için kuruma tehlikesi yoktur. Yani amniyon kesesine de gerek yoktur. Plasentalı memelilerde ise besin plasenta vasıtasıyla anneden alınır ve boşaltım atıkları yine plasenta vasıtasıyla anneye verilir. Yani plasentalı memelilerde vitellüs ve allantoyis körelmiştir.
İNSANLARDA ÜREME SİSTEMİ
İnsanda üreme sistemi sinirler ve hormonların denetiminde çalışır. Dişi ve erkek üreme sistemi bir birinden farklı yapılar içerir.
1. DİŞİ ÜREME SİSTEMİ
2. ERKEK ÜREME SİSTEMİ
BÜYÜME VE GELİŞME
TÜP BEBEK YÖNTEMİ
Erkekte canlı sperm sayısının azlığı ya da dişide yumurta kanalının tıkalı olması gibi sebeplerle doğal yolla döllenme gerçekleşmezse, ebeveynlerden alınan yumurta ve sperm hücreleri laboratuvar şartlarında döllenerek dişinin rahmine aktarılır. Bu yönteme tüp bebek yöntemi denir. Tüp bebek yönteminde uygulanan aşamaların sırası,
1. Yumurtalıkların uyarılması
2. Yumurta toplama: Yumurtalık uyarımı ile belirli bir büyüklüğe ulaşmış foliküller elde edildiğinde, çatlatıcı iğne yapılır ve 34-36 saat sonrasında yumurta toplama işlemi uygulanır.
3. Döllenme: Yumurta ve sperm hazırlandıktan sonra döllenme safhasına geçilir. Döllenme standart tüp bebek (in vitro fertilizasyon; IVF) veya mikroenjeksiyon ( ICSI)ile sağlanır. IVF ile ICSI’nin tek farkı dölleme safhasıdır. IVF görünür sperm problemi olmayan durumlarda tercih edilir. Sperm problemi olanlarda ICSI tercih edilir. IVF’de sperm yumurtanın yanına bırakılır ve sperm kendisi döllemeyi gerçekleştirir. ICSI yönteminde ise yumurtanın etrafındaki hücreler eritilerek sperm aktarma işlemi yapılır.
4. Embriyo transferi: Embriyolar laboratuvarda; takip edilerek embriyo sayısı ve kalitesine göre 3. ya da 5. gün transfer edilir.
5. Gebelik testi yapılır
