ASYA HUN DEVLETİ (Büyük Hun İmparatorluğu) (MÖ 220 — MS 48)
Orta Asya’da bilinen ilk siyasi Türk gücü Asya Hun Devleti’dir. Çin kaynaklarından edinilen bilgiye göre; Hunların tarihi, MÖ 318 tarihine kadar inmektedir.
Hunların bilinen ilk hükümdarı Teoman ’dır. Teoman göç etmeyip Orta Asya’da kalan Türk boylarını bir bayrak etrafında topladıktan sonra, Çin’deki iç karışıklıklardan da yararlanarak buraya akınlar düzenlemiştir. Bu seferlerden bıkan Çinliler Hun akınlarına karşı sınırlarını korumak için MÖ 214 yılında Çin Seddi’ni inşa etmişlerdir.
MÖ 209 yılında verasete uygun bir şekilde babası Teoman’dan sonra oğlu Mete Han hükümdar olmuştur.
En parlak dönemin yaşandığı bu dönemde;
— Askeri alanda onlu sistem oluşturulmuş,
— Asya’da Türk boyları tek çatı altında toplanmıştır.
— İpek Yolu ele geçirilerek Çin vergiye bağlanmıştır.
Çinliler zamanla entrikalarla Türkler arasında iç karışıklıklar çıkarmaya çalışmışlardır.
Bunun sonucunda,
— Hun Devleti zayıflamış, İpek Yolu Çinlilerin eline geçmiş ve zamanla Çinliler Türk baskısından kurtulmuşlardır.
MS 48 yılında Hunlar kuzey – güney olmak üzere ikiye ayrılmış,
Çin ve Orta Asya’daki diğer kavimlerin saldırıları sonucu MS 216 yılında yıkılmıştır.
Kavimler Göçü (375)
Kuzey Hunları Avrupa’ya girdikten sonra önlerine çıkan kavimleri batıya doğru sürüklemişlerdir. Hunların baskısıyla “Kavimler Göçü” meydana gelmiştir.
Bu göç sonucunda;
- Avrupalı milletlerin temelleri atılmıştır.
- Avrupada “feodalite” ortaya çıkmıştır.
- 476’da Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla İlk Çağ sona ermiş, Orta Çağ başlamıştır.
- Hunlar Avrupa Hun Devleti’ni kurmuşlardır.
