Türkiye’de Balıkçılık
- Üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye’de balıkçılık önemli bir ekonomik faaliyettir.
- Balıkçılık faaliyetleri yalnızca balık üretimiyle değil, birçok su ürünü ile ilgilidir.
- Sulardan temin edilen her türlü ekonomik kaynağa su ürünleri denir.
- Türkiye’de avlanan başlıca su ürünleri; balık, midye, ıstakoz ve süngerdir.
- Türkiye’de su ürünlerinin tüketimi ülkenin sahip olduğu su potansiyeline oranla düşüktür. Bu durum ülkede balıkçılık faaliyetlerinin yeterince gelişmemesinde etkili olmuştur.
- Balıkçılık faaliyetleri temelde deniz balıkçılığı, tatlı su balıkçılığı ve kültür balıkçılığı olarak üç gruba ayrılmaktadır.
Deniz Balıkçılığı
- Türkiye’de avlanan balıkların denizlere göre dağılımı şu şekildedir:
Karadeniz: % 80
Marmara Denizi: % 12
Ege Denizi: % 5
Akdeniz: % 3 - Türkiye’de denizlerden avlanan balıkların büyük bölümü Karadeniz’den sağlanmaktadır. En fazla avlanan balık, hamsidir. Hamsiyi, istavrit, palamut, lüfer, sardalya ve mezgit izler.
Karadeniz halkı için balıkçılık, diğer iş imkanlarının gelişmemiş olması ve tarım alanlarının azlığı nedeniyle önemli bir geçim kaynağı durumuna gelmiştir. Akdeniz ve Ege kıyılarındaki halk için daha fazla ekonomik getiriye sahip iş imkânlarının bulunması insanların balıkçılığa yönelmesini engellemiştir.
- Karadeniz ve Ege Denizi arasında yer alan boğazlar balıkların göç yolları üzerinde yer almaktadır. Bu nedenle boğazlar balıkçılık bakımından oldukça zengin potansiyele sahiptir.
- Türkiye’de balıkçılık faaliyetleri genellikle kıyı balıkçılığı şeklinde yapılmaktadır. Bu durum avlanan balık miktarının az olmasının temel nedenlerinden biridir.
- Türkiye kıyılarındaki denizlerde 100’den fazla balık çeşidi bulunmaktadır.
Türkiye’de balıkçılık faaliyetleri istenilen düzeyde gelişmemiştir. Bu durumun başlıca nedenleri şunlardır:
- Açık deniz balıkçılığının yapılamaması
- Beslenme alışkanlığında su ürünlerinin yerinin az olması
- Çeşitli atıklar nedeniyle denizlerdeki kirliliğin sürekli artması
- Yanlış ve bilinçsiz avlanma yöntemlerinin balıklara zarar vermesi
- Modern işletme ve balıkçılık tekniklerinin gelişmemiş olması
- Modern depolama tesislerinin yetersiz olması
- Kaçak ve aşırı avlanmanın denizlerdeki balık üretimini azaltması
Tatlı Su Balıkçılığı
- Akarsu, tatlı su gölleri ve baraj göllerinde yapılan balıkçılık faaliyetlerine tatlı su balıkçılığı denir.
- Türkiye tatlı su balıkları ve balıkçılığı açısından oldukça zengin bir ülkedir.
- Türkiye’deki akarsuların genel olarak boylarının kısa olması ve yaz kuraklığına bağlı olarak seviyelerinin düşmesi balık miktarı açısından zengin olmasını engellemiştir.
- Türkiye’de Eğirdir, Beyşehir, Çıldır, İznik ve Uluabat tatlı su balıkçılığı yapılan başlıca göllerdir.
Kültür Balıkçılığı
- Özel olarak düzenlenmiş havuzlarda bilimsel yöntemlerle ve ticari amaçla balık üretme işlemine kültür balıkçılığı denir.
- Türkiye’deki su ürünleri üretiminin %40’tan fazlası kültür balıkçılığından elde edilmektedir.
- Türkiye’de kültür balıkçılığı ile daha çok alabalık, sazan, çipura ve levrek üretimi yapılmaktadır.
- Türkiye’de denizlerde ağ kafeslerde yetiştiricilik yapan birçok işletme vardır. Bunlar özellikle; Antalya, Aydın, Balıkesir, Çanakkale, Edirne, Hatay, İzmir, Mersin, Muğla, Ordu, Rize ve Trabzon’da yoğunlaşmaktadır.
- Türkiye’de kültür balıkçılığından elde edilen ürünlerin önemli bir bölümü ihraç edilmektedir.
- Son yıllarda kurulan balıkçılık çiftliklerinin büyük bölümü, kıyıdan uzak açık deniz tipi işletmeler şeklindedir.
