Kategoriler: 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı, Şiir, Türk Dili ve Edebiyatı

Bir şiirde dile getirilen, duygu, düşünce ve hayale tema adı verilir. Pişmanlık, kıskançlık, ayrılık, sevgi, karamsarlık, kahramanlık, özlem, ölüm birer temadır. Tema, soyut bir kavram veya düşünce olarak eser dışında da vardır, metinde somutlaşan temaya da konu denir.

  • Şiirde yapı ile tema bir bütündür. Bunları birbirinden ayırmak mümkün değildir.
  • Şiirde yapıyı oluşturan birimlerin ve anlamın kesişmiş olduğu ortak nokta temadır.
  • Temanın varlığı metindeki birimlerle vardır, onlarla somutlaşır.
  • Şiirlerde en çok işlenen aşk, yalnızlık, ölüm, özgürlük, hoşgörü, savaş vb. temalar belli zaman, yer, durum ve kişilerle sınırlandırılarak işlenir.
  • Şiirde tema bazen bir sözcük, mısra ya da mısralarda bazen de şiirin bütününde yer alabilir. Şiirin bütününde yer aldığı zaman tema kapalı olarak verilir.
  • Şiirde en çok kullanılan kelime, kelime grubu şiirdeki tema için ipucu oluşturur. Bazen temanın kendisi olur. Buna anahtar kelime veya kelimeler denir. Örneğin Cahit Sıtkı’nın şiirlerinde “ölüm”, Rıza Tevfik Bölükbaşının şiirlerinde ”özlem”, Mehmet Şengül’ün şiirlerinde “köy”, Yahya Kemal Beyatlı’nın şiirlerinde “deniz”, anahtar kelimelerdir.

Bu dizelerde yurt özlemi vardır. Şair, yurt özlemi çektiğini kuşların doğduğu yere uçmasını istemesinden, dağlarının güzelliklerinden söz etmesinden anlıyoruz.

Bu dizeler, “ölüm ve yaşam” teması etrafında birleşmiştir.

Bu dizelerde, köylerimiz güzel yanlarıyla anlatılmıştır. 0 hâlde bu dizelerde yurdumuzun güzelliği teması işlenmiştir. Kimi zaman şiirin yazıldığı dönem, şairlerin şiir yazarken hangi temayı ele alacağına etki eder. Millî Edebiyat Dönemi’nde memleket sevgisi teması şiirlerde sıkça işlenmiştir. Şiirde temayı belirleyen bir başka etken de şairin kendi yaşadıklarıdır. Şair, içinde bulunduğu ruh hâlini dizelere döker çoğu kez, bu yüzden bazı şiirler oldukça bireysel bir özellik gösterir.



] }


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar