SAF ŞİİR ANLAYIŞI
- “Saf şiir” anlayışı 20. yüzyılın başında Fransız sembolist şairler Paul Valery, Paul Verlaine ve Stephan Mallarme tarafından ortaya konmuştur.
- Sanatta didaktik değil estetik tavrı ön plana Çıkaran saf şiir anlayışı, her türlü ideolojinin dışında kalarak şiirde dil ve biçim endişesi taşımaktadır.
- Millî Edebiyat Dönemi’nde beliren memleket edebiyatına karşı çıkan bu anlayış, şiirde anlaşılmaktan ziyade okuyucuda, estetik bir doygunluk yaratmayı amaçlamışlardır.
- Millî Edebiyat Dönemi’nde Yahya Kemal ve Ahmet Haşim, millî edebiyat çizgisi dışında kalmışlar ve kendilerine özgü bir şiir anlayışını benimsemişler, saf şiir anlayışıyla şiirlerini yazmışlardır.
- Yahya Kemal, saf şiiri ı“halis şiir” olarak adlandırmıştır.
- Türk edebiyatında saf şiir anlayışını ele alan en önemli yazı Ahmet Haşim’in Türk edebiyatında ilk poetika örneği olan “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı yazısıdır.
- Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Cumhuriyet döneminde de saf şiir anlayışını aruz ölçüsüyle yazdığı şiirlerle devam ettirmişlerdir.
- Saf şiiri benimseyen sanatçılarda estetik tavır ön plandadır. . Onlara göre öğretici manzumenin şiirle bir ilgisi yoktur.
- Ahengi; kafiye, redif, aliterasyon ve asonansla; ritmi ise hece ölçüsüyle sağlamışlardır.
- Sözcüklerin duygu değerini ön plana çıkarmışlardır.
- Biçim üzerinde titizlikle durarak dil işçiliğine önem vermişlerdir.
- Dizelerde musikiyi önemsemişler, adeta “her şeyden önce musiki” anlayışıyla hareket etmişlerdir.
- Sembolizm akımının etkisinde kalmışlardır.
- Şiir diline önem vermişler, günlük dilin dışında simgelerle yüklü bir dil kullanmışlardır.
- Toplumsal sorunlarla ve siyasi akımlarla ilgilenmemişler, “Sanat sanat içindir” anlayışıyla hareket etmişlerdir.
“Şairin lisanı nesir gibi anlaşılmak için değil fakat duyulmak üzere vücut bulmuş, musiki ile söz arasında, sözden ziyade musikiye yakın mutasvassıt bir dildir.” (Ahmet Haşim)
“Şiir kalpten geçen bir olayın lisan hâlinde tecelli edişidir. Düşündüklerimizi vezinle ve lisanla ifade edişimiz şiir değildir. Bir mısranın şiir olup olmadığı gayet âşikârdir. Derunî ahenk ile ifade edilmişse şiirdir. Fakat uyulmaksızın yalnız vezin ve lisan mümaresiyle söylenen söz şiir olmaz.” (Yahya Kemal)
