Demir, nikel, kobalt ve bunları içinde bulunduran alaşımları çekme özelliği gösteren maddelere mıknatıs denir. Doğal ve yapay olarak elde edilebilir. Mıknatıslar, etrafında manyetik alan oluşturarak bu alan içerisinde etkilerini gösterir.
Mıknatısların manyetik alanı her yerde aynı değildir. Mıknatısların, mıknatıslık etkisinin kuvvetli olarak gözlendiği uçlarına kutup denir. Mıknatıs ortasından bir iple asıldığında bir ucu kuzeyi diğer ucu güneyi gösterir. Mıknatısın kuzeyi gösteren kutbuna kuzey kutbu (N), güneyi gösteren kutbuna güney kutbu (S) denir. N ve S kutupları tamamen yerin manyetik alanından esinlenerek isimlendirilmiştir. Manyetik kuvvet temas gerektirmeyen doğadaki temel kuvvetlerden biridir.
Mıknatıslarda, aynı kutuplar birbirine iterken, zıt kutuplar birbirini çeker. Oluşan bu itme ve çekme kuvvetinin büyüklüğü kutup şiddetlerine, ortamın manyetik geçirgenliğine ve mıknatıslar arası uzaklığa bağlı olarak değişir. Mıknatısların iki kutbu da demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çeker.
Mıknatısın Manyetik Alanı
Mıknatıs çevresindeki manyetik maddeleri bir etki alanından dolayı çeker ya da iter. Mıknatısın manyetik maddeleri çekebildiği uzay parçasına mıknatısın manyetik alanı denir. Gerçekte manyetik alan çizgileri yoktur. Fakat olayı daha kolay anlatabilmek için bu çizgiler varmış gibi düşünülecektir. Bu çizgiler fizikte kullanılan bir modeldir. Bir çubuk mıknatıs bir kağıdın altına yerleştirilip kağıdın üzerine demir tozları serpildiğinde bu çizgilerin varlığı tozların dizilişinden anlaşılır.
Manyetik alan çizgileri üç boyutludur. Mıknatısın çevresini sarar. Manyetik alan çizgileri sonsuz sayıdadır. Manyetik alan çizgileri alan şiddetinin fazla olduğu yerde sık, alan şiddetinin az olduğu yerde seyrektir. Mıknatısın alan çizgileri kutuplarda en sıktır.
