İyonik Bağ 9.Sınıf Kimya

İyonik bağı oluşturan tanecikler, ilk önce iyonları oluşturur, oluşan bu iyonlar arasındaki elektrostatik çekim kuvveti ile bağ meydana gelir. Metal atomları elektron vermeye, ametal atomları ise elektron almaya daha yatkındır. Metal atomları elektron vererek + (pozitif), ametal atomları ise elektron alarak – (negatif) yüklenirler. Bu elektron alışverişlerinde tanecikler daha kararlı hale gelmeyi amaçlarlar. Oluşan bu zıt yüklü iyonlar birbirlerini çekerek İyonik bağı oluşturur.

Lewis Elektron Nokta Yapısı

Lewis, bir elementin veya iyonun elektron katman diziliminde son yörüngede bulunan elektronların (değerlik elektronları) elementin simgesi etrafında nokta koyulması ile gösterimini açıklamıştır.

Bazı atom ve iyonların Lewis (elektron nokta yapısı) gösterimi

İyonik bağı oluşturan zıt yüklü iyonlardır. Bu iyonların ilk olarak bir araya gelmesiyle oluşan küçük birimler daha sonra birleşerek çeşitli tiplerde düzenli örgü yapıları oluştururlar. İyonik bileşiklerin çoğunda anyon çapı katyon çapından daha büyük olduğundan, anyonların aralarındaki boşluklara katyonlar girerek örgü oluşur.

Düzenli örgülerin oluşturduğu kristal yapılarda her iyon belirli sayıda komşu ve zıt yüklü iyonun çekimi etkisindedir. Örneğin NaCl’de her Na⁺ iyonu 6 Cl^– iyonu tarafından, her Cl^– iyonu da 6 Na⁺ iyonu tarafından sarılır. Bu durumda meydana gelen birimlere birim hücre denir. Birim hücrelerin bir araya gelmesiyle kristal yapı oluşur.

İyonik örgülerle meydana gelen yapılar arasındaki etkileşim türü güçlü etkileşimdir. Bu nedenle iyonik bileşiklerin sertlik, erime ve kaynama sıcaklığı gibi bazı fiziksel özelliklerini ifade eden değerler yüksek olur. İyonik bağlı bileşiklerin erime, kaynama sıcaklıkları ve sertliklerinin farklı olma nedeni, iyonik bağın sağlamlığı ile ilgilidir.

İyonik bağı oluşturan iyonların yüklerinin büyük olması iyonik bağın daha sağlam olmasını sağlar. Aynı zamanda iyonik bağı oluşturan iyonların aralarındaki mesafe (yarıçap) ne kadar büyükse iyonik bağın sağlamlığı o kadar azalır. Yani iyonik bağın sağlamlığı iyonların yükleri ile doğru, çapları ile ters orantılıdır. CaO ve MgO bileşiklerinden hangisinde iyonik bağın daha sağlam olduğunu inceleyelim.

İyonik Bağlı Bileşiklerin Özellikleri

İyonik Bileşiklerin Sistematik Adlandırılması

Katyonlar

Anyonlar

İyonik Bileşiklerin Formüllerinin Yazılması ve Adlandırılması