İLK YARDIM
Herhangi bir kaza anında veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sağlık görevlileri gelinceye kadar hayatın kurtarılması veya durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalara ilk yardım denir. İlk yardım konusunda eğitim almış sertifikalı kişilere ilk yardımcı denir.
İlk yardımın öncelikli amaçları, yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesini sağlamak, hasta veya yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek, hasta veya yaralının iyileşmesini kolaylaştırmaktır. İlk yardımın temel uygulamaları koruma – bildirme – kurtarma (KBK) olarak ifade edilir.
Koruma
Olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.
Bildirme
Gerekli yardım kuruluşlarına (112) en hızlı şekilde haber vermektedir. 112 arandığında kesin yer ve adres bildirilmeli; kim, hangi numaradan arıyor açıklamalıdır. Hasta veya yaralıların sayısı, durumu, nasıl bir yardım aldıkları net bir şekilde söylenmelidir.
Kurtarma (Müdahale)
Olay yerinde hasta veya yaralılara hızlı, sakin bir şekilde müdahale yapılmalıdır. Hasta veya yaralının durumuna bağlı olarak ilk yardım yapılmalıdır. Eğer ilk yardım kuralları bilinmiyorsa asla hasta veya yaralıya müdahale edilmemelidir.
Koruma uygulamasında dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Mümkünse kazaya uğrayan araç güvenli bir alana alınmalıdır.
- Olay yeri dikkat çekici biçimde işaretlenmelidir.
- Meraklı ve tehlike arz eden kişiler alandan uzaklaştırılmalıdır.
- Kazaya uğrayan aracın kontağı kapatılmalıdır.
- Kaza alanında sigara içilmemeli ve içilmesine izin verilmemelidir.
- Olası gaz zehirlenmelerine karşı gerekli önlemler alınmalıdır.
- Gaz tüpünün vanası kapatılmalı, ortam havalandırılmalıdır.
- Kıvılcım oluşturacak ışıklandırma veya çağrı araçları kullanılmamalıdır.
- Hasta veya yaralılar yerlerinden kımıldatılmamalıdır.
- Hasta veya yaralılar yaşam bulguları yönünden değerlendirilmelidir.
- Kanamalı yaralanmalarda mutlaka eldiven kullanılmalıdır.
İlk yardımcının müdahalede yapması gerekenler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Hasta veya yaralının durumunu tespit etmek
- Hasta veya yaralının korku ve endişelerini en aza indirmek
- Hasta veya yaralıya yardımcı olacak kişileri organize etmek
- Hasta veya yaralının durumunun kötüye gitmesini önlemek için gerekli müdahalede bulunmak
- Kanama, kırık, çıkık, burkulma vb. durumlarda uygun müdahale yapmak
- Hasta veya yaralının yarasını görmesini önlemek
- Hasta veya yaralıyı müdahale anında hareket ettirmemek
- Hasta veya yaralının en yakın sağlık kuruluşuna (112) sevkini sağlamak
