BİRİNCİ ABDÜLHAMİT DÖNEMİ (1774 – 1789)
1768’de İkinci Mustafa döneminde başlayan Osmanlı – Rus savaşlarına 1774’te imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması ile son verildi.
Bu antlaşmaya göre,
- Kırım’a bağımsızlık verilecek ve Kırım hanları sadece dini bakımdan Osmanlı halifesine bağlı olacaktı.
- Osmanlı Devleti ilk kez halkı Türk ve Müslüman olan bir bölgeyi kaybetti.
- Osmanlı Devleti Kırım halkı ile kültürel bağlarını devam ettirerek bölgedeki etkinliğini sürdürmeye çalıştı.
- Osmanlı Devleti’nin egemenlik sahası daraldı.
- Rusya savaşta işgal ettiği Eflak, Boğdan, Besarabya ve Akdeniz’deki adaları Osmanlı Devleti’ne geri verecekti.
- Rusya İstanbul’da daimi elçi bulundurabilecek ve Balkanlarda istediği yerde konsolosluk açabilecekti.
- Rusya, Osmanlı ülkesindeki gelişmelerden haberdar olma fırsatı buldu.
- Rusya, Balkanlarda yaşayan milletleri Osmanlı’ya karşı kışkırtma imkânı buldu.
- Osmanlı Devleti’nin egemenlik hakları zedelendi.
- Rus Hristiyanları ve rahipleri, kutsal yerleri serbestçe ziyaret edebilecekti.
- Rusya, Karadeniz ve Akdeniz’deki Türk sularında serbest ticaret yapabilecek ve Fransa ile İngiltere’ye tanınan kapitülasyonlardan yararlanabilecekti.
- Rusya, sıcak denizlere açılma emelini gerçekleştirmede önemli bir fırsat yakaladı.
- Rusya, Boğazlardan serbestçe geçme hakkını elde etti.
- Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecekti.
- Osmanlı Devleti ilk kez savaş tazminatı ödedi.
- Osmanlı Devleti’nin egemenliği altındaki Ortodoks Hristiyanlarının koruyuculuğu Rusya’ya verilecekti.
- Rusya, Osmanlı Devleti’nin egemenliği altındaki Ortodoksların koruyuculuğu hakkını elde ederek Osmanlı Devleti’nin iç işlerine kolay bir şekilde karışma fırsatı buldu.
Aynalıkavak Tenkihnamesi (Sözleşmesi) 1779
Bu sözleşmeye göre,
Rusya, Kırım’daki kuvvetlerini geri çekecekti.
Osmanlı Devleti Şahin Giray’ın Kırım hanı olmasını onaylayacaktı.
Aynalıkavak Tenkihnamesi’nden sonra Rusya, 1783 yılında Kırım’ı kendi topraklarına kattığını dünyaya açıkladı.
