Atmosferin, sıcaklık ve nem bakımından aynı özelliği gösteren geniş parçalarına hava kütlesi denir. Hava kütleleri, geldikleri bölgelerin özellikleri gittikleri bölgelere taşır. Örneğin, Ekvator’dan kutuplara doğru giden hava kütleleri sıcak ve nemli iken, kutuplardan Ekvatora doğru giden hava kütleleri soğuk ve kurudur.
Hava kütlelerinin yer değiştirmesi hava durumu bakımından önemlidir. Hava kütlesinin oluşum alanı, deniz yüzeyine rastlıyorsa bu hava kütlesine denizel hava kütlesi, kara üzerinde oluşan hava kütlelerine karasal hava kütlesi denir. Hava kütleleri, oluştukları yere göre tropikal ve kutupsal hava kütleleri gibi isimler alır.
Sıcak ve soğuk karakterli hava kütlelerinin karşılaşma alanlarına cephe denir. Cepheler bol yağışlı alanlardır. Yeryüzündeki yağışların önemli bir bölümünü cephe yağışları oluşturur.
Cephe tipleri
Cepheler, sıcaklık ve nem özelliklerine göre üç ana gruba ayrılır:
- Sıcak cephe, sıcak hava kütlesinin soğuk hava kütlesinin üzerine geçtiği cephedir. Sıcak cephelerde, sıcak hava yükselir ve soğuk hava ile temas halindeyken yoğunlaşır. Bu yoğunlaşma, bulut oluşumuna ve yağışa neden olur.
- Soğuk cephe, soğuk hava kütlesinin sıcak hava kütlesinin altına geçtiği cephedir. Soğuk cephelerde, soğuk hava alttan ısınır ve yükselir. Bu yükselme, bulut oluşumuna ve yağışa neden olur.
- Durgun cephe, sıcak ve soğuk hava kütlelerinin birbirine karışmadığı cephedir. Durgun cephelerde, genellikle bulut oluşumu ve yağış görülmez.
