Dünyadaki İklim Tipleri 6. Sınıf

Bu konu ile Dünya’nın farklı doğal ortamlarındaki insan yaşantılarından yola çıkarak iklim özellikleri hakkında çıkarımda bulanacağız.

1. Ekvatoral İklim

• Ekvator çizgisinin geçtiği yerlerde (0°-10°) görülür.
• Brezilya (Amazon Havzası) Kongo Havzası, Filipinler ve Endonezya’da görülür.
• Güneş ışınlarını her mevsim büyük açılarla aldığı için günlük ve yıllık sıcaklık farkı çok azdır. (1-2°C)
• Yıllık ortalama 2000-2500 mm arasında yağış alır.
• Yağışlar konveksiyonel (Yükselim) şeklinde oluşur.
• Her mevsim yağışlıdır. (Yağış rejimi düzenlidir.)
• Bitki örtüsü gür ormanlardır. Yıl boyu yeşildir.
• Ağaçların ortalama boy uzunlukları 45-50 m’yi bulur.

2. Akdeniz İklimi

• Orta kuşakta 30° – 40° paralelleri arasında görülür.
• Akdeniz çevresindeki ülkeler, Afrika kıtasının güneyi Orta Şili ve Türkiye’de görülür.
• Ortalama sıcaklığı 15°-20°C’dir.
• Yıllık ortalama 600-1000 mm arası yağış alır.
• Bitki örtüsü makidir. Makiler yıl boyu yeşil kalır ve kuraklığa dayanıklıdırlar.
• Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı bir iklimdir.

3. Muson İklimi

• Muson rüzgârlarının oluşturduğu bir iklimdir. Görüldüğü yerler; Hindistan, Çin, Bangladeş, Japonya vb.
• Yazları sıcak ve yağışlı, kışları kurak ve ılımandır.
• Sıcaklık ortalaması 20°C civarındadır.
• Ortalama yağış 2000 mm civarındadır.
• Yaz yağışları görülür. Bu yüzden yağış rejimi düzensizdir.
• Dünya’da en çok yağış alan Çerapunçi (Hindistan) bu iklim bölgesinde yer alır. (12000 mm)
• Bitki örtüsü kışın yaprağını döken, geniş yapraklı ormanlardır.
• Muson ormanlarının en önemlisi de Teak (Tik) ağacıdır.

4. Kutup İklimi

• 90° Kuzey – 90° Güney Kutup ve Antartika Gröland-Kuzey Kutbunda görülür.
• Güneş ışınları yıl boyu küçük acılarla geldiği için sıcaklık her mevsim 0°C’nin altındadır.
• En sıcak ay -10°C civarındadır.
• Yağış çok az 100 mm civarındadır.
• Bitki örtüsü olmayan tek iklimdir.
• İnsan yaşamına çok uygun değildir. Belirli bölgelerinde yaşayan insanlara Eskimo denir. Buzdan yapılmış evlerine de İgloo denir.

Not: Bitki örtüsü olmayan tek iklimdir.

5. Çöl İklimi

Çöl ikliminin etkili olduğu alanlarda yağışlar yok denecek kadar azdır. Günlük sıcaklık farkı 40^oC‘yi bulur. Bu nedenle, tarım ve diğer ekonomik faaliyetler yapılamaz. Çöl bölgelerinde iklim ve doğa koşulları insan yaşamına uygun olmadığı için bu bölgeler dünyanın en seyrek nüfuslu alanlarındandır. Buna karşılık taban suyunun yüksek olduğu vahalarda yerleşim alanları daha geniş yer kaplar.

Doğal bitki örtüsü kaktüs ve bazı kurakçıl otlardır. Çöl iklimi dönenceler çevresi, Asya ve Kuzey Amerika kıtalarının iç kesimlerinde görülür.

Yeryüzündeki başlıca çöller: Orta Asya’da Gobi, Taklamakan; Afrika’da Büyük Sahra; Kuzey Amerika’da Arizona; Orta Doğu’da Necef ve Suriye çölleridir.