Doğa ve Değişim
Yaklaşık 4,6 milyar yaşında olan Dünya, bu süreç boyunca pek çok değişim göstermiştir. Jeolojik süreç boyunca kıtaların konumları, deniz ve okyanuslar, iklim koşulları, bitki örtüsü, yer şekilleri gibi birçok unsur değişim göstermiştir. Bu değişim doğanın doğal sürecinin bir parçasıdır. Doğal çevreyi oluşturan unsurların birinde meydana gelen değişim diğer pek çok unsuru da etkiler. Örneğin iklim koşullarında meydana gelen değişim su kaynakları ve bitki örtüsünde de büyük değişimlerin yaşanmasına neden olur. Doğal çevrede meydan gelen değişim sadece doğal unsurları değil insan faaliyetlerini de büyük ölçüde etkiler. Aynı şekilde insan faaliyetleri de doğal çevrede değişimlerin yaşanmasına neden olmaktadır.
Denizden Kopuş: Efes Antik Kenti
İzmir’in Selçuk ilçesi sınırları içerisinde bulunan, Efes Antik kenti antik dönemde Batı Anadolu’daki en önemli liman kentlerinden biriydi.
Sahip olduğu elverişli konumu Efes’in, çağının en önemli politik ve ticaret merkezi olarak gelişmesini ve Roma Devri’nde Asia Eyaleti’nin başkenti olmasını sağlamıştır. Ancak Küçük Menderes Nehri’nin taşıdığı alüvyonlar zaman içinde kentin deniz ile olan bağlantısını koparmış ve kentin liman özelliği yok olmuştur.
Çöle Dönen Aral Gölü
Orta Asya’da yer alan Aral Gölü’nü besleyen akarsular, Sovyetler Birliği döneminde pamuk tarlalarını sulamak amacıyla yoğun bir şekilde kullanılmıştı. Temel beslenme kaynaklarından yoksun kalan göl hızla küçüldü ve göl kıyısında bulunan birçok liman çöl hâlini aldı.
Aral Gölü’nde meydana gelen kuruma hem göl ve yakın çevresindeki doğal yaşamın yok olmasına hem de bu alanlardaki insan faaliyetlerinin sonlanmasına neden oldu. Geçmişte üzerinde ulaşım ve balıkçılık faaliyetleri yapılan gölde kuruma nedeniyle bu faaliyetler son bulmuştur.
Aral Gölü yanlış ve bilinçsiz su kullanımına bağlı olarak günümüzde büyük ölçüde kurumuştur. Geçmişte göl sularıyla kaplı olan alanlar günümüzde çöle dönmüştür.
