DİVAN EDEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ TÜRLERİ
Divan edebiyatında nazım biçimlerinin büyük bir bölümü Arap edebiyatı kaynaklıdır. Gazel, kaside, kıta, müstezat, terkibibent, terciibent, murabba Arap edebiyatından alınmıştır.
Mesnevi ve rubai Arap edebiyatından alınan nazım biçimleridir.
Şarkı ve tuyuğ divan edebiyatına Türklerin kattığı nazım biçimleridir.
Divan Edebiyatı Nazım Biçimleri
- Beyitten oluşanlar
Gazel
Kaside
Mesnevi
Müstezat
Kıt’a - Dörtlükten oluşanlar
Şarkı
Tuyuğ
Rubai
Murabba - Bentten oluşanlar
Terkibibent
Terciibent
Beşli
Muhammes
Taştir
Tahmis
Tardiye
Altılı
Müseddes
Tesdis
Yedili
Müsebba
Sekizli
Müsemmen
Dokuzlu
Mütessa
Onlu
Muaşşer
Daha çok bilgi!!!
– Arapça, Farsça ve Türkçenin ikisi veya üçüyle karışık olarak söylenmiş gazellere ”mülemma gazel” denir.
– İki şairin birlikte yazdıkları gazellere “müşterek gazel” adı verilir.
– Dize ortalarında iç uyak bulunan ve genellikle aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kalıplarıyla yazılan gazellere “musammat gazel” denir. Musammat gazellerin beyitleri dörtlük haline getirilebilir. Aşağıdaki beyitler musammat bir gazelden alınmıştır:
Kamu bimârına canan deva-yı dert eder ihsan.
Niçin kılmaz bana derman beni bimâr sanmaz mı
***
Şeb-i hicran yanar canım döker kan çeşm-i giryânım
Uyarır halkı efgânım kara bahtım uyanmaz mı
