- Dilekçe, “istek” anlamına gelen ‘dilek’ (dile-k) sözcüğünden -çe küçültme ekiyle türetilmiş bir sözcüktür. Dilekçe, “küçük dilek, istek veya kısaca belirtilmiş talep” anlamına gelir. Dilekçe için eskiden “arzıhâl” (arzuhâl) ve “istida” sözcükleri kullanılmıştır.
- Bir makamdan herhangi bir konuda istekte bulunmak veya oraya bir durumu bildirmek için yazılan kısa mektuplara “dilekçe” adı verilir. Hukuk diliyle ifade etmek gerekirse resmî kurumlara veya makamlara hitaben yazılan bir isteği, bir şikâyeti, öneriyi ya da görüş bildirimini içeren kısa yazılara “dilekçe” adı verilir.
- Dilekçeler, resmî mektuplar arasında yer alan bir mektup türüdür.
- Dilekçe, her ne kadar edebî bir tür değilse de insanoğlunun hayatında önemli bir rolü olan vasıtadır.
- “Dilekçe”de giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinin bulunması; dilin anlaşılır ve sade olması gerekir. Bir dilekçede “hitap”, “dilekçe metni” “arz ve saygı cümleleri”, “pul” (her dilekçeye yapıştırılmaz), “tarih”, “imza”, “dilekçeyi verenin adı-soyadı ve adresi” yer alır.
- Dilekçe yazmanın bazı kuralları ve belirli bir planı vardır. Dilekçe yazılırken bunlara uyulması gerekir. Dilekçe A4 boyutunda çizgisiz bir kâğıda dolma veya tükenmez kalemle yazılır.
Hitap
- Dilekçeye gönderilen kurumun adı ve yeri yazılarak başlanır. Dilekçenin yazıldığı kurumun adı tam yazılır, hemen altında kurumun veya makamın bulunduğu şehir veya ilçe belirtilir.
- Makam veya kurum adını oluşturan kelimelerin tamamı ya da ilk harfleri büyük harfle başlar.
- Başlık olarak “Vilayet Makamına, Belediye Başkanlığına, Cumhuriyet Savcılığına, Hâkimliklere; Başkanlık Makamlarına, Danıştay, Yargıtay ve Sayıştay Başkanlığına” gibi arz ifadeleri kullanılır.
- Makam veya kurum adlarına gelen -na, -ne gibi ekler (Valiliğine) kesme işareti ile ayrılmaz.
- Makam veya kurum adlarında nokta, virgül, iki nokta gibi noktalama işaretleri kullanılmamalıdır.
Dilekçenin metin bölümü
- İstek kısa ve özlü bir biçimde dile getirilir. Anlatılmak istenen olaylar birbirine bağlı olarak anlatılır.
- “Giriş paragrafı, gelişme paragrafı, sonuç paragrafı” olmak üzere üç bölümden oluşur. Sonuç paragrafında, yapılması istenilen, talep edilen her neyse açıkça belirtilir.
- Üst makamlara yazılan dilekçelerde mutlaka “arz ederim, saygılarımla, durumu bilgilerinize arz ederim, saygılarımla, tensiplerinize arz ederim, saygılarımla” gibi, arz ve saygı bildiren ifadeler kullanılır. Bir üst makamdan herhangi bir şey talep edilirken “rica ederim” denilmemelidir. Üst makamdan alt makama gönderilen belgelerde “rica ederim “ifadesi kullanılır ve bu emir anlamındadır.
- Plan dâhilinde düzenlenmemiş dilekçeler işleme konmaz ve dilekçe sahibi cevabını alamaz. Dilekçeyi veren kişi bu özelliklere dikkat etmeli, dilekçesini verdiği devlet dairesinden bir (kayıt numarası) almayı unutmamalıdır. Dilekçenin hangi makamda olduğu bu numara ile takip edilir.
Tarih
- Gün, ay ve yıl olarak rakamla belirtilir. Tarih, sağ alt tarafta imzanın üst kısmında yer alır. Tarih bölümü, kağıdın sağ üst kısmında de yer alabilir.
İmza
- İmzasız dilekçeler dikkate alınmadığından dolayı dilekçe metninin biraz altında kâğıdın sağ alt tarafında tarihin, imzanın ve dilekçeyi yazan kişinin adı ve soyadının bulunması gerekir. İmzasız dilekçeler işleme konmaz.
Göndericinin Adresi
- Adres; tarih, imza ve ad-soyadı kısmından biraz aşağıda kâğıdın sol alt kısmına yazılır.
- İstenen cevabın veya bilginin iletilmesi için açık adres verilir. Bazı durumlarda dilekçeye daha hızlı cevap alabilmek için adresin altına telefon numarası yazılır.
- Adreste cadde veya sokak ismi, apartman numarası, ilçe ve il adı bulunur.
Ek / Ekler
- Dilekçeye eklenmiş belge var ise adres kısmının altına “ek” ya da “ekler” başlığı açılır ve belge sayısı ile belgelerin adları yazılır.
Dilekçe ile İlgili Bazı Önemli Bilgiler
- Çizgisiz kâğıda yazılmalı.
- Anlatım açık, net ve doğrudan olmalı.
- Yazım kurallarına dikkat edilmeli.
- Elle yazılıyorsa yazı okunaklı olmalı.
Dilekçe Yazma
