Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na girişi ve arka arkaya yenilgiler almasından yararlanan Rum, Ermeni ve Yahudi gibi çeşitli azınlık toplulukları, yüzyıllardır içinde yaşadıkları devleti parçalamak, kendilerine Anadolu’dan toprak edinme amacıyla örgütlenmeye ve devleti yıkmak için çalışmalara başladılar.
Rum Cemiyetleri
Mavri Mira Cemiyeti: Cemiyet, İstanbul’da Rum Patrikhanesi’nde kuruldu. Yunan Hükümetinin emrinde çalışan bu cemiyetin amacı: Bizans İmparatorluğu’nu yeniden canlandırmak, Yunan Hükümeti lehine propaganda yapmaktı.
Pontus Rum Cemiyeti: Bu cemiyet Doğu Karadeniz’de İnebolu’dan başlayan ve Batum’a kadar uzanan Karadeniz toprakları üzerinde bir Rum İmparatorluğu kurmak amacındaydı. Karadeniz Bölgesi’nde yaşayan Rumlar silahlanarak çeteler oluşturdular ve bölge halkını köy ve kasabalarını terk etmeye zorladılar.
Yahudi Cemiyetleri
Azınlıklar içinde sayıca en az olan Yahudilerdi. Yahudiler yüzyıllarca önce İspanya’dan kaçıp, kendilerine .ı ülkelerini açan Türklere karşı Rumlar ile iş birliği yaptılar. Makabi Cemiyeti, Alyans İsrailit gibi cemiyetler kurdular. Bu cemiyetlerin amacı Filistin topraklarında bir Yahudi devleti kurmaktı.
Ermeni Cemiyetleri
Ermeni Hınçak Komitesi: XIX. yüzyılın sonlarına doğru Ermeniler tarafından İsviçre’de kuruldu (1887). İstanbul’da Ermeni Patriği Zaven Efendi’nin başkanlığında faaliyet gösteren bu cemiyet, Mavri Mira Cemiyeti ile sürekli iş birliği içinde idi. Cemiyetin amacı: Doğu Anadolu’da bir Ermeni devleti kurmaktı.
Taşnak Cemiyeti: 1890 yılında bir grup Ermeni tarafından Tiflis’te kuruldu. Amaçları, kurdukları baskıyla Doğu Anadolu’da yaşayan Türk halkının bölgeden göç etmesini sağlamak; Çukurova, Erzurum, Bitlis, Van, Elazığ, Diyarbakır’ı içine alan bir devlet kurmaktı.
