ABBASİLER (750 – 1258)
Emevilerin yıkılmasından sonra Hz. Muhammed’in amcası Ebul Abbas’ın soyundan gelenler tarafından kuruldu. Halife Mansur döneminde Bağdat başkent yapılarak devletin kuruluşu tamamlandı. Abbasilerin en parlak dönemi, Harun Reşid ve oğulları zamanında yaşandı.
Bu dönemde;
Bermek ailesi vezirlik makamına getirildi.
Frank krallığıyla ilişkiler geliştirilerek, Bizans ve Endülüs Emevileri’ne karşı ittifak yapıldı.
Talas Savaşı ile Türk – Arap düşmanlığı, dostluğa dönüştü.
Bilim ve kültür çalışmalarına hız verildi. Eski Yunan ve Hellen eserleri Arapçaya çevrildi.
Bağdat’ta İslam Rönesansı hareketleri başladı.
Halife Mutasım döneminde Türkler önemli komutanlık ve valiliklere getirildi. Mutasım, Türkler için Bağdat yakınlarında Samarra şehrini kurdu.
Yorum: Abbasilerin Müslümanlar arasında milliyet farkı gözetmemeleri birlik ve beraberliğin güçlenmesine ve İslamiyet’in diğer milletler arasında yayılmasına ortam hazırlamıştır.
Dini konuları akıl yoluyla çözümlemeye çalışan Mutezile Mezhebi doğdu.
IX. yüzyıldan itibaren iç karışıklıklar nedeniyle merkezi otoritesi zayıflayan Abbasiler, “Tevaif-i Mülük” adı verilen küçük devletçiklere ayrılarak parçalandılar.
Yorum: Abbasilerin bu şeklide parçalanmasının nedeni Emir-ül Ümera denilen valilere geniş yetkiler verilmesidir.
Abbasilerin Yıkılma Nedenleri
Şii ve Batınilerin aleyhte çalışmaları
Moğol baskısının artması
Merkezi otoritenin zayıflaması
Aynı anda 3 ayrı yerde halifelik sanının kullanılması
Tevaif-i Mülük denilen küçük devletçiklerin ortaya çıkması
Emeviler Dönemi’nde meydana gelen,
Örnek:
I. Mevali uygulaması,
II. devlet yönetiminde sadece Arap unsurlara yer verilmesi,
III. ordunun müslümanlardan oluşturulması
gibi gelişmelerden hangileri, Arap milliyetçiliği politikası uygulandığının göstergesidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm: Emeviler Dönemi’nde meydana gelen,
– Mevali uygulaması,
– devlet yönetiminde sadece Arap unsurlara yer verilmesi, gibi gelişmeler Arap milliyetçiliği politikası uygulandığının göstergesidir. Doğru cevap (C) seçeneğidir.
