Durgun haldeki sıvıların yüzeyleri, gergin bir zar ile kaplıymış gibi davranır. Bir sıvı damlası, sanki küçük bir balon içindeymiş gibidir. Tıpkı bir musluğun ucunda biriken su damlasının sanki bir zar içinde olduğundan dolayı damlamıyor olması gibi…
- Bir ataç uygun şekilde su üzerine bırakıldığında batmadan su yüzeyinde durabilir. Bazı böcekler su üzerinde yürüyebilir.
- Bir sıvı yüzeyinde, bu yüzeyin gerilmesine neden olan etkiye yüzey gerilimi denir.
- Bir sıvı yüzeyinin neden gergin ve esnek bir zar gibi davrandığı, sıvı yüzeyindeki moleküllere etki eden kohezyon kuvveti ile açıklanabilir.
- Sıvı içindeki bir moleküle şekilde görüldüğü gibi her yönde bir kohezyon kuvveti etki eder. Bu durumda sıvı içlerindeki bir molekül üzerindeki kuvvetlerin bileşkesi sıfır olur. Bu durumda molekülün dengede olduğu söylenebilir.
Ancak yüzeydeki moleküllere etki eden kuvvetler sıvı üzerine bir baskı uygular. Bu baskıdan dolayı sıvı yüzeyi, bu sıvıyı örten bir zar gibi davranır.
Sıvılarda yüzey geriliminin sebebi kohezyon kuvvetidir.
- Yüzey gerilimi bir su damlasını en uygun şekil olan kü-
re şekline getirmeye çalışır. Küçük su damlalarının küre
şeklinde olması bu nedenledir.
Küre; eşit hacimli geometrik cisimler arasında yüzey alanı en küçük olan cisimdir. Damlalar, yüzey gerilimi nedeni ile en küçük yüzey alanına sahip olmaya çalışır.
- Bir fırçanın kılları su içinde birbirinden ayrı iken, su dışına çıkarıldığında birbirine yapışır. Aynı durum suya dalan bir kişinin saçlarında da görülür. Bu durum adezyon ve kohezyon kuvvetlerinin etkisi ile gerçekleşir.
