Dünyada bulunan su, yeraltı ve yeryüzü suları olmak üzere iki sınıfta incelenebilir. En büyük su kaynağı okyanuslardır.
Yeryüzü suları, nehir, göl, baraj ve denizlerden alınan sular olup buralardan alınan sular çeşitli işlemlere tutulduktan sonra ev ve sanayide kullanılabilir hale getirilir. Yeryüzü sularının kalitesi zamanla büyük değişmeler gösterir. Yeryüzündeki suyun bütün insanlığın ihtiyacını karşılayacak kadar çok olduğu ve tükenmez bir kaynak olduğu düşünülebilir. Ancak dünyadaki suyun sadece %3’ü içme ve kullanılmaya elverişlidir. Yer yüzünün 3/4’ü suyla kaplı olmasına rağmen %2,5’si tatlı su niteliğindedir. Tatlı su kısmının %70’i ise buzul olarak bulunmaktadır.
Merak Kutusu: Dünyanın toplam kullanılabilir su kaynağı yıllık olarak yaklaşık 43,650 km3 tür. Bu kaynağın %45’i Amerika, %20’i Asya, %15,5’i Avrupa ve %9’u Afrika’da yer almaktadır.
Yeraltı suları, yüzey suyunun bulunmadığı kurak bölgelerde sulama ve içme amaçlı kullanılan tek su kaynağıdır. Bunun yanında yeryüzü sularının bulunduğu yerlerde de çok kullanılır. Nedeniyse yeryüzü sularının değerlendirilmesinde gerekli yatırımların pahalı olmasıdır. Birleşmiş Milletler Çevre programı tarafından hazırlanan rapora göre dünyada toplam 1,4 milyar km3 su bulunmaktadır. Su kaynakları çok çeşitlidir ve bu kaynaklarda bulunan su oranları birbirinden farklıdır.
Dünya su kaynakları ve bu kaynaklardaki suyun yüzdelik oranı yeryüzü sularının büyük bir kısmı okyanuslarda bulunmaktadır. Okyanuslarda, iç denizlerde ve tuz göllerinde bulunan sular tuzlu olduğundan evlerde, tarımda ve sanayide kullanılmaz. Su kaynakları sanayileşme, nüfus artışı suyun kirlenmesi ve bilinçli tüketilmemesi sebebiyle hızla azalmaktadır.
Su Kaynakları Türleri
- Buzullar: Dünyadaki tatlı suyun yaklaşık %68’i buzullarda bulunur. Buzullar, genellikle yüksek dağlarda bulunur ve yavaş yavaş eriyerek akarsulara ve göllere karışırlar.
- Akarsular: Akarsular, yeryüzündeki suyun en önemli hareketli kaynaklarından biridir. Karların erimesi, yağmur ve yeraltı sularının yüzeye çıkmasıyla oluşan akarsular, tatlı suyun bir kısmını denizler ve okyanuslara ulaştırırlar.
- Göller: Göller, akarsuların bir kısmının birikmesiyle oluşan doğal su birikintilerdir. Göller, tatlı suyun önemli bir kaynağıdır ve insanların su ihtiyacını karşılamak, enerji üretmek ve tarımsal faaliyetleri desteklemek için kullanılırlar.
- Yeraltı Suları: Yeraltı suları, yeryüzündeki suyun yeraltına sızmasıyla oluşan sulardır. Yeraltı suları, tatlı suyun önemli bir kaynağıdır ve insanların su ihtiyacını karşılamak, tarımsal faaliyetleri desteklemek ve endüstriyel faaliyetleri yürütmek için kullanılırlar.
- Kaplıca ve Maden Suları: Kaplıca ve maden suları, yeryüzünden çıkan sıcak ve mineralli sulardır. Bu sular, sağlık açısından çeşitli faydaları olduğu için termal turizmde önemli bir yere sahiptir.
