OSMANLI İRAN MÜCADELESİ VE KASR-I ŞİRİN
I. Dönem: ( 1577—1590 )
İran Şahı Tahmasb’ın ölümünden sonra oluşan kargaşadan yararlanmak isteyen Osmanlı Devleti, İran Seferine çıktı. Hazar Denizi’ne kadar topraklar ele geçirildi. İran’ın barış istemesi üzerine Ferhat Paşa Anlaşması imzalandı. Buna göre;
Azerbaycan, Dağıstan, Gürcistan ve Luristan Osmanlı’ya bırakıldı.
DİKKAT: Bu anlaşma ile Osmanlı Devleti doğuda en geniş sınırlarına ulaşmıştır.
II. Dönem: (1603—1611)
Osmanlı’nın Avusturya ile savaşta olmasından istifade eden İran, Osmanlı’ya saldırarak Ferhat Paşa Antlaşması’nı bozdu. Tebriz ve Erivan’ı ele geçirdi. Bu arada Anadolu’da Celali isyanlarının da patlak vermesi İran Şahı Abbas’ı cesaretlendirdi. Şah Diyarbakır ve Musul’a kadar ilerledi. Osmanlı barış istemek zorunda kaldı. Nasuh Paşa Antlaşması imzalandı.
Buna göre;
- Osmanlı, Ferhat Paşa Antlaşması ile aldığı yerleri İran’a iade edecek.
- İran, Osmanlı’ya her yıl 200 deve yükü ipek verecek.
III. Dönem: (1617—1618)
İran’ın Nasuh Paşa Antlaşmasına uymaması üzerine İran’a savaş ilan edildi. İran barış istedi Serav Antlaşması imzalandı. İran, Nasuh Paşa Antlaşmasının gereklerini yerine getirmeyi kabul etti. Vergi yarı yarıya indirildi.
IV. Dönem: (1622—1639)
İran, Osmanlı’nın Bağdat valisini öldürerek şehri işgali etmiştir. IV. Murat İran’a Revan ve Bağdat seferlerini düzenleyerek Bağdat ve Revan geri aldı. İran’ın barış istemesi üzerine Kasr-ı Şirin Anlaşması imzalandı.
Buna göre;
- Bağdat, Revan, Azerbaycan Osmanlı’ya bırakılacak.
- Zagros dağları Osmanlı—İran sınırı kabul edilecek.
DİKKAT:Bu antlaşma ile hemen hemen bugünkü Türk-İran sınırı belirlenmiş oldu.
