Madde ve Elektriksel Yük

Kategoriler: 9. Sınıf Kimya, Atom ve Periyodik Sistem, Atomun Yapısı, Kimya

Sürtünme yoluyla oluşan elektriklenme olayları maddelerin elektrikli yapıda olduğunu, yani elektrik yükü taşıyan daha küçük parçacıklardan oluştuğunu göstermektedir.

  • İngiliz bilim insanı William Gilbert sürtünmeyle elektriklenme için kehribar anlamına gelen elektrikus terimini ilk kez kullanmıştır.
  • 1646 yılında ise Thomes Browne, ilk defa elektrik kelimesini kullandı.
  • Benjamin Franklin 1750 yılında reçinedeki ve cam çubuktaki elektriklenmelerin farklı olduğunu fark etti. Sürtünmeyle elektriklenmiş cam çubuk ve ağaç reçineleri birbirini çekmekteydi. Ancak elektriklenmiş iki cam çubuk ya elektriklenmiş iki reçine birbirini itmekteydi. Daha sonra reçine türü elektriklenmeyi belirtmek için ilk defa negatif “-” işaretini ve cam türü elektriklenmeyi belirtmek için pozitif “+” işaretini kullandı.

Sürtünmeyle elektriklenmede sürtünen cam, ebonit ve kumaşların kimyasal yapısı değişmez. Sürtünmede maddeler arasında atomlarında bulunan daha küçük taneciklerin geçişi olur. Yani atomların yapısında daha küçük tanecikler vardır.

 



] }

Örnek: Yün kumaşa sürtülen kehribar taşı küçük toz taneciklerini çeker. Bu olay,
I. Atomda zıt yüklü tanecikler bulunur.
II. Yün kumaş ve kehribar taşı arasında yük geçişi olur.
IlI. Kehribar taşındaki atom altı taneciklerin denkliği geçici olarak bozulur.
nedenlerinden hangileri ile açıklanabilir?
Çözüm: Sürtünme yoluyla elektriklenen kehribar taşı üzerinde negatif yük toplanır. Böylece bazı maddeleri kendine doğru çekebiIir. Çekimin oluşması zıt yüklerin olduğunun işaretidir. l. neden ile açıklanabilir. Kehribar taşı üzerinde negatif yüklerin toplanması yün kumaştan, kehribar taşına elektronların geçişi ile gerçekleşir. Böylece hem yünde hem de kehribarda geçici olarak yük denkliği bozulur. Ancak bu olay bir kimyasal değişim değildir. ll ve III. nedenler ile açıklanabilir.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar