KOFUL
Hücrenin atıklarını depolar.
Bitki hücrelerine pembe, mor gibi renkleri verir
Kofullar; hücre zarı, çekirdek zarı, endoplazmik retikulum ve golgiden oluşabilir.
Hayvan hücrelerinin kofulları küçüktür. Yaşlı bitki hücrelerinde çok sayıda depo kofulun birleşmesiyle oluşan büyük kofullara merkezi koful denir. Hayvan hücrelerinde merkezi koful bulunmaz.
Kofulların besin kofulu, salgı kofulu, depo kofulu ve kontraktil koful gibi çeşitleri vardır.
a) Besin kofulu: Fagositoz ve pinositozla hücreye alınan besinler bir zarla çevrilerek besin kofulunu oluşturur.
b) Salgı kofulu: Golgide üretilen salgıların ve hücredeki atıkların hücre dışına verilmesini sağlar. Böcekçil bitkiler sindirim enzimlerini salgı kofulları sayesinde ekzositozla hücre dışına verir.
c) Depo kofulu: Bitkilerde bazı atıklar yapraktakî kofullarda depolanır. Yapraklar dökülünce bu atıklarda dışarı atılır. Bazı bitkilerin kofullarında renk pigmentleri bulunur. Yani koful bitkiye renk vermede de görev alır. Bazı bitkilerin kofullarında yağ ve su gibi maddeler depolanır.
d) Kontraktil koful: Tatlı suda yaşayan amip, öglena ve paramesyumda hücreye giren fazla suyu kasılıp gevşeyerek dışarı atar. Bu esnada ATP harcanır.
Örnek TYT Sorusu: Hücrelerde gerçekleşen aktif taşıma ve endositozla ilgili,
I. Moleküller, zardan koful oluşumuyla hücre içine alınır.
II. Enerji harcanmasına gereksinim duyulur.
III. Moleküller sadece hücre dışından içine doğru taşınır.
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
çözüm: Endositozda büyük besinler hücre içine alındığı için fagositoz ya da pinositoz yapılarak besin, koful oluşumuyla alınır. Aktif taşımada ise zardan geçebilen maddeler alındığı için koful oluşumu gerçekleşmez. Her iki olayda da ATP harcanır. Endositozda sadece moleküller hücre dışından hücre içine alınır ama aktif taşımada hem hücre içine hem de hücre dışına doğru moleküller taşınabilir. Cevap: B
