Kategoriler: 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı, Tiyatro, Türk Dili ve Edebiyatı

Kısa oyunlar tiyatroda ayrı bir tür olarak kabul edilir. Bu tarz oyunlara tek perdelik oyun, skeç de denir. Kısa oyunda, serim bölümünde ayrıntıya girilmez, konu sınırlanır, gerektiği zaman kişilerin sayısı azaltılır. Kısa oyun, yazarını birtakım gevezeliklerden, tekrarlardan kurtarır. Kısa oyunlarda bir söz tutumluluğu vardır. Yazar, anlatmak istediği şeyi elinden geldiğince az sözle güldürü ögelerini de katarak dile getirmeye çalışır.

Hazırlık

Kısa oyun yazmanın ilk aşaması, hazırlıktır. Bu aşamada ilk önce tema ve konu belirlenir. Eserde ne ele alınıyorsa o, konudur. Konu, temanın sınırlandırılıp somutlanmış hâlidir. Örneğin “sevgi” temadır, “anne sevgisi” veya “vatan sevgisi” ise bu temanın sınırlandırılmış hâlidir. Bunun için önce tema belirlenmeli, sonra da belirlenen bu tema sınırlandırılarak konu oluşturulmalıdır.

Konu belirlendikten sonra konuya uygun kişiler ve bu kişilerin özellikleri ortaya konur. Kişilerin fizyolojik, psikolojik, toplumsal özellikleri; huy, tutum ve alışkanlıkları, inançları, değer yargıları üzerinde durulabilir. Çünkü bu özellikleri oyundaki kişilerin daha iyi tanınmasını ve oyunun anlaşılmasını kolaylaştıracaktır.

Planlama

Konu ve kişiler belirlendikten sonra olayların yaşandığı sahne verilir, bu sahnede yaşanan olay ve olay örgüsü ortaya konur. Olayların geliştirilmesinde kişilerin kendi içindeki, çevrelerindeki bireylerle olan çatışmaları üzerinde durulabilir. Olayın aşamaları; mekân, zaman ve kişilerin katılımı düşünülerek sahnelere yerleştirilir. Konunun gelişmesi için de çatışmalar verilir. Bu çatışmalarla olay örgüsü gelişmiş olur.

Taslak Metin Oluşturma

Hazırlık ve planlamadan sonra taslak metin oluşturmaya geçilebilir. Taslak metin oluşturulurken işlenen konuya uygun dekor ve kostümlerle ilgili ayrıntılar verilir. Dekor ve kostümler kahramanın kişiliğini, mesleğini, gelir düzeyini, tutumunu veya konumunu belirlemede önemlidir. Bu açıdan oyunu yazarken dekor ve kostümle ilgili bilgilere yer verilmelidir. Olaylar hastanede geçiyorsa dekor ve kostümler hastaneye göre; bir hapishanede geçiyorsa ona göre belirlenmelidir.

Oyundaki hareketlere ait betimlemeler (Adam kollarını açarak bağırdı, Doktor başını iki yana sallayarak şöyle dedi, adam silahını havaya kaldırdı, otelci elinde bir süpürge ile girer, başını öbür yana çevirerek, elini karnına bastırıp iki büklüm olarak …) verilir.

Oyundaki karakterler kişiliğine uygun bir üslupla konuşturularak diyaloglar oluşturulur. Bunda kişilerin cinsiyetine, yaşına, eğitimine, gelir düzeyine, ortama dikkat edilir. Diyaloglar yazılırken uzun cümlelerden kaçınmak gerekir. Her duygu ve düşünce söze dökülmez, bazı şeyler jest ve mimiklerle verilebilir. Geçmiş veya iç çatışmalar anlatılırken iç sesten yararlanılabilir.

Taslak Metni Geliştirme ve Düzeltme

Metin yazıldıktan sonra dikkatli bir okuma sürecinden geçirilir. Birden çok okumayla metnin anlatımı, tutarlılığı denetlenmelidir. Ayrıca metin, yazım ve noktalama bakımından incelenmeli, varsa yanlışlar giderilmelidir.

Yazılan Metni Paylaşma

Metin yazmanın bütün aşamaları tamamlandıktan sonra kısa oyun, yayınlanmaya yani paylaşılmaya hazır hâle gelmiş demektir. Kısa oyun metni, bir kitap içinde yer alabileceği gibi bir gazetede, dergide ya da İnternet ortamında yayımlanarak okura ulaştırılabilir.



] }


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar