İnkılapla İlgili Tanım ve Kavramlar Tyt Ayt Yks


Kategoriler: Tarih
Cepokul

İnkılap: Siyasi, ekonomik ve sosyal alanda ileriye dönük yapılan çağdaş ve köklü değişikliklerdir.

Türk İnkılâbını Diğer İnkılâplardan Ayıran Özellikler

  • Ulusal bağımsızlık ve ulusal egemenlik aynı anda gerçekleşmiştir.
  • Türk inkılâbının hazırlığını yapanlar ve başarıya ulaştıranlar aynı kişilerdir.
  • Türk inkılâbının fikri hazırlık safhası yoktur.
  • Yıkılan devletin yerine yeni bir devlet kurulmuştur.
  • Kültürel alanda öz kültürü de koruyarak çağdaş batı kültürüne geçiş sağlanmıştır.

Reform (Islahat): Mevcut düzen üzerinde yapılan iyileştirme çalışmalarıdır.

İhtilâl: Mevcut düzene karşı güce dayalı olarak yapılan halk hareketidir.

Hükümet Darbesi: Devletin emri altında bulunan bir gücün yasal olmayan yöntemlerle yürütme gücüne zorla el koymasıdır.

Hukuken Tanıma: Tarafların yazılı bir belgeye dayanmadan birbirlerini muhatap kabul etmesidir. Resmen Tanıma: Devletlerin hukuki varlıklarını resmi bir açıklama veya resmi bir belgeyle kabul etmesidir.

Örnek: Lozan Antlaşması’nı imzalayan devletler Yeni Türk Devleti’nin varlığını resmen tanımışlardır.

Bağımsızlık: Bir devletin başka devletlerin denetimine girmeden varlığını sürdürmesi durumudur.

Egemenlik: Bir devlette karar verme ve yönetme yetkisine sahip olmadır.

Ulusal Egemenlik: Ulusun iradesinin yönetime egemen olmasıdır.

Halk iradesi — demokrasi

  • Siyasi partiler
  • Eşitlik
  • Hukuk üstünlüğü
  • İnsan hakları
  • Sivil toplum örgütleri
  • Seçimler

Liberalizm: Bir devlette siyasi, sosyal ve ekonomik alanda özgürlüğü benimseyen anlayıştır.

Emperyalizm: Bir devletin başka millet veya devletler üzerinde ekonomik, siyasi, sosyal, kültürel alanda hâkimiyet kurmasıdır.

Mandater Yönetim: Birinci Dünya Savaşı’nı kazanan İtilaf Devletleri’nin Milletler Cemiyeti adına güçsüz ülkelerde kurdukları yönetimdir.

Merkezi (Üniter) Devlet: Bir devletin merkezden atanan valiler tarafından yönetilmesidir.

Federal Devlet: İç işlerinde serbest dış işlerinde bir merkeze bağlı devletler topluluğudur.

Meşrutiyet: Hükümdarın yanında halk iradesinin yönetime ortak olmasıdır.

Monarşi: Egemenlik yetkilerinin bir kişide toplandığı yönetimdir.

Oligarşi: Egemenlik yetkilerinin bir sınıfta veya zümrede toplandığı yönetimdir.

Teokrasi: Dini kuralların esas alındığı yönetimdir.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar