Bu konu ile örnek incelemeler yoluyla göçün neden ve sonuçlarını tartışacağız.
Göç: İnsanların bulunduğu yerden başka bir yere çeşitli nedenlerden dolayı yer değiştirmesine göç denir.
Göçün Nedenleri
Doğal Nedenleri
- Kuraklık
- Deprem
- Sel, su taşkınları
- Heyelan
- Erozyon
Ekonomik Nedenleri
- İşsizlik
- Tarım alanlarının miras yoluyla bölünmesi
Siyasal Nedenleri
- Savaşlar
- Terör
- Mübadele
- Sınır değişikliği
Sosyal Nedenleri
- Eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetersiz olması
- Kan davaları
Göç Çeşitleri
Oluşum Nedenine Göre
- Gönüllü Göç
- Zorunlu Göç
Süresine Göre
- Mevsimlik (geçici) Göç
- Sürekli (daimi) Göç
Mesafesine Göre
- İç Göç
- Dış Göç
Yapıldığı Yöne Göre
- Kırdan Kente Doğru Göçler
- Kentten Kira Doğru Göçler
- Kırdan Kira Doğru Göçler
- Kentten Kente Doğru Göçler
1. İç Göçler:
Ülke sınırları içindeki göçlerdir. İç göçler ülkemizde genelde;
- Doğudan, batıya doğrudur.
- Kırdan, kente doğrudur.
İç göçler geçici bir süreliğine yapılıyorsa mevsimlik (geçici) göçtür. Ya da uzun süreli yapılıyorsa kalıcı (daimi) göç olarak gerçekleşir.
Kalıcı göçler köyden şehire, şehirden şehire doğru yapılır. Ayrıca ülkemizin doğusundan batısına doğru kalıcı göçlerde yapılır.
Göç
Veren Bölgenin Genel Özellikleri
- Nüfus artış hızı fazladır.
- Topraklar miras yoluyla bölünmüştür.
- Tarımda makine kullanılmaktadır.
- Eğitim, sağlık vb. hizmetler yetersizdir.
- İş imkânları kısıtlıdır.
- Terör gibi olaylar yaşanmaktadır
Alan Bölgenin Genel Özellikleri
- İş imkânları çoktur.
- Eğitim, sağlık, kültürel imkânları gelişmiştir.
- Yaşam standartları yüksektir.
Not: Doğu Karadeniz’de araziler engebeli olduğu için makine kullanımı çok kısıtlıdır. Bu yüzden bu bölge mevsimlik işçi göçü alır.
Ülkemizde Göç
Veren İller
- Bayburt
- Muş
- Gümüşhane
- Artvin
- Ağrı
- Tunceli vb.
Alan İller
- İstanbul
- İzmir
- Kocaeli
- Bursa
- Mersin vb.
Bilgi: İç göçler ülke nüfusunun miktarını etkilemez, nüfusun dağılışını etkiler.
Mevsimlik (geçici) göçler yılın belirli dönemlerinde yapılır. Mevsimlik göçler ülkemizde;
- Tarım,
- Hayvancılık,
- Turizm,
- Yaylacılık, gibi amaçlarla yapılır.
Tarım için makine kullanımının zor olduğu Doğu Karadeniz’e çay ve fındık toplamak amacıyla göç edilir.
Ayrıca pamuk tarımı için Adana’ya göç edilir.
Hayvancılık amaçlı da ülkemizin yüksek yaylalarına göç edilir. Çünkü yaz mevsiminde yaylaların ot verimi yüksektir. Doğu Anadolu, Doğu Karadeniz ve Akdeniz’de yaylalara göç yapılır.
Turizm amaçlı ise yaz sıcaklığının yaşandığı Ege ve Akdeniz kıyıları yoğun göç alır.
İç göçlerin sonuçları genel olarak şunlardır:
- Ülkemizde nüfus dengesiz dağılmıştır.
- Bazı şehirler aşırı kalabalıklaşmıştır.
- Çarpık kentleşme ortaya çıkmıştır.
- Belediye hizmetlerinin aksamasına yol açmıştır.
- Şehirlerde işsizlik ortaya çıkmıştır.
- Kırsal yerleşme alanları boş kalmıştır.
- Tarım alanları ekilmeyip boş kalmıştır.
- Eğitim, sağlık hizmetleri şehirlerde yetersiz kalmıştır.
2. Dış göçler
Bir ülkeden, başka ülkeye yapılan göçlerdir. Bu göçün nedenleri ise; eğitim, sağlık, iş imkânları, siyasi baskı, savaş, doğal afet vb.
Ülkemiz dış göç verdiği gibi dış göç de alır.
Lozan Antlaşması sonucu Yunanistan ile ülkemiz arasında göç hareketleri yaşanmıştır.
1960 yıllarda Türkiye’den Almanya’ya işçi göçleri yapılmıştır. Daha sonra diğer Avrupa ülkelerine göç edilmiştir.
1970’Ierden sonra Orta Doğu ülkelerine göç yapılmıştır.
1990’lardan sonra ise Rusya ve orta Asya Türk cumhuriyetlerine göç yapılmıştır.
1991 yılında Körfez Savaşı sonucu birçok Iraklı ülkemize göçetmiştir.
2011 yılında Suriye’deki iç karışıklık sonucu ülkemize yoğun bir göç dalgası olmuştur.
Bu göçler hâlâ yoğun bir şekilde devam etmektedir.
Dış göç, ülke nüfusunun miktarını etkiler.
Beyin göçü: Beyin göçü, nitelikli insanların, yani doktor, mühendis, bilim insanı gibi iyi eğitim almış kişilerin daha iyi şartlarda çalışmak amacıyla yaptığı göçtür.
Türkiye’den ABD ve Avrupa ülkelerine beyin göçü yapılır.
Bir ülke beyin göçü veriyorsa kalkınması, gelişmesi yavaşlar.
Beyin göçünü azaltmak için;
Eğitime önem verilmeli ve eğitim daha nitelikli hâle getirilmelidir.
Bilim insanlarına saygı duyulmalı ve gerekli çalışma ortamları oluşturulmalıdır.
Bilime ve araştırmaya önem verilmelidir.
