GEZİ YAZISI
Bir yazarın yurt içinde ya da yurt dışında gezip gördüğü yerlerin ilgi çekici yanlarını okurlarına anlattığı yazı türüdür.
Gezi yazısı, eskiden “seyahatname” sözcüğüyle karşılanmıştır.
Gezi yazısı, insanoğlunun bulunduğu yerden daha ötelere gitme, başka diyarları, başka diyarlarda yaşayanların geleneklerini, göreneklerini görüp tanıma isteğinden doğmuştur.
Gezi yazısı, gezip görmenin, gözlem gücünün ürünüdür.
Sıradan okurun çevresinde bulunan, her gün gördüğü şeylerden değil, ilgi çekici şeylerden söz eder.
Gezi türünün ilk önemli eserlerini verenlerin başında şüphesiz Venedikli ünlü gezgin Marco Polo (1245-1324) ile ünlü Arap gezgini İbni Batuta (1304—1369) gelmektedir.
Türk edebiyatında yazılan ilk önemli gezi kitabı, denizci Seydi Ali Reis’in “Mir’atül-Memalik” adlı eseridir.
Türk edebiyatında gezi türünde ilk büyük eser ise Evliya Çeleb ‘nin “Seyahatname” olarak bilinen “Tarih-i Seyyah” isimli on ciltlik eseridir.
Gezi Yazısı Türünde Önemli Eserler
- Nabi: Tuhfetü’I—Harameyn
- Ahmet Mithat Efendi: Avrupa’da Bir Cevelan
- Ali Bey: Seyahat Jurnali
- Cenap Şahabettin: Hac Yolunda, Afak-ı Irak, Avrupa Mektupları, Suriye Mektupları
- Ahmet Haşim: Frankfurt Seyahatnamesi
- Reşat Nuri Güntekin: Anadolu Notları
- Yusuf Ziya Ortaç: Göz Ucuyla Avrupa
- Falih Rıfkı Atay: Denizaşırı, Taymis Kıyıları, Bizim Akdeniz, Tuna Kıyıları, Hind, Yolcu Defteri, Gezerek Gördüklerim
- İsmail Habip Sevük: Tuna’dan Batı’ya, Yurttan Yazılar
- Azra Erhat: Mavi Yolculuk, Mavi Anadolu
- Haldun Taner: Düşsem Yollara Yollara
- Attila İlhan: Abbas Yolcu
- Füruzan: Balkan Yolcusu
- Erdem Bayazıt: İpek Yolu’ndan Afganistan’a
