Yakın Çağı başlatan, dünya tarihinde önemli yer tutan bir olaydır. Fransız halk meclisi, vergilerin meclisin onayı olmadan toplanmasını istememiş, onun üzerine Kral, meclisi dağıtmak istemiştir. Meclis de buna karşılık yeni bir anayasa metni hazırlamıştır. Kral anayasa metnine karşı çıkıp askerlerini meclise göndermiştir. Halk bu duruma kayıtsız kalmayarak meclisi desteklemiş ve Bastille Hapishanesindeki siyasi tutukluları serbest bırakmıştır. 1789’da İnsan Hakları ve Vatandaş Hakları Bildirisi ilan edilmiştir.
Fransız İhtilalinin Nedenleri
- Kralların halktan adaletsiz bir şekilde vergi toplaması ve halk sefalet içinde yaşadığı halde soyluların lüks içinde yaşaması
- J.J. Rousseau, Montesquieu gibi Fransız aydınlarının yönetimi ve sosyal eşitsizliği eleştirici yönde eserler vererek halkı aydınlatması
- Halkın sosyal sınıflara ayrılması, alt tabakada olanların soylular ve rahipler tarafından ezilmesi
- Fransa’nın ekonomisinin bozulması üzerine halktan ağır vergiler toplanması
Fransız İhtilalinin Sonuçları
- Soylu ve rahiplerin ayrıcalıkları kaldırılarak herkes eşit sayılmıştır.
- Monarşi sistemi yıkılarak yerine halkın egemen olduğu demokratik sistem gelmiştir.
- Eşitlik, milliyetçilik, adalet ve özgürlük kavramları devletler arasında yaygınlık kazanmıştır.
- İmparatorluklar yıkılarak yerine milli devletler, gücünü tanrıdan alan krallıklar yıkılarak laik devletler kurulmuştur.
Bilgi: Laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı olduğunu savunan ilkedir. Millî devlet ise tek bir ulusun oluşturduğu devlet yapısıdır.
Fransız İhtilalinin Osmanlı Devletine Etkisi
Fransız İhtilalinin Osmanlıya etkisi çok olumsuz oldu. Çok uluslu bir yapıya sahip olan Osmanlı Devletindeki azınlıklar, milliyetçilik akımının etkisi ile kendi devletlerini kurup bağımsız olmak için ayaklandılar. Bu ayaklanmalar sonucunda toprak kayıpları yaşandı.
Fransız İhtilalinin yaygınlaştırdığı insan hakları, eşitlik, özgürlük, adalet, hukukun üstünlüğü vb. kavramlar Osmanlıyı da değişime zorladı. Bunlar sonucunda; Tanzimat Fermanı ilan edildi.
Bu fermanla hukukun üstünlüğü kabul edildi, demokratikleşme yolunda önemli bir adım atıldı. Fermanla vatandaşların can, mal vb. güvenliği devlet güvencesine alındı.
Ayrıca 1876’da padişahın yanında bir meclis oluşturularak meşrutiyet yönetimine geçildi.
Halk sınırlı da olsa yönetimine katılmaya başladı. Meşrutiyet yönetimin geçilmesinin temel nedeni azınlıklara mecliste yani yönetimde söz hakkı vererek isyan etmelerinin önüne geçmekti.
Bilgi: Osmanlı içerisinde ilk ayaklanan ulus Sırplar, bağımsızlığı kazanan ilk ulus ise Yunanlar’dır. Yunan isyanı; II. Mahmut Dönemi’nde 1821-1829 yılları arası süren ve Yunanistan’ın Osmanlı Devleti’nden bağımsızlığını kazanmasıyla sonuçlanan ayaklanmadır. Bu isyan ile Mora elimizden çıkmış ve bu isyan diğer ulusların ayaklanmalarına örnek teşkil etmiştir.
