EYLEMLERDE ZAMAN
Eylemler cümlede yapılan işin zamanına göre çeşitli ekler alırlar. Bu eklerden işin hangi zamanda yapıldığını buluruz.
“Dün sinemaya gittik.” (iş yapılmış)
“Sinemaya gidiyorum.” (iş yapılıyor)
“Sinemaya gideceğiz.” (iş yapılacak)
Eylemlerde; geçmiş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman ve bu üç zamanı da kapsayan geniş zaman olmak üzere dört zaman vardır.
Geçmiş Zaman:
Eylemin, anlatıldığı zamandan önce yapıldığını bildiren zamandır. Geçmiş zamanın iki çeşidi vardır.
“di’li” geçmiş zaman (Görülen geçmiş zaman)
“miş’li” geçmiş zaman (Duyulan geçmiş zaman)
Şimdiki Zaman:
Eylemin, sözün söylendiği anda yapıldığını bildirir. Eylemin kök veya gövdesine “yor” eki getirilerek yapılır.
Gelecek Zaman:
Eylemin, anlatıldığı andan daha sonraki bir zamanda gerçekleşeceğini belirten zamana gelecek zaman denir. Eylemin kök veya gövdesine “-ecek“, -acak” eki getirilerek yapılır.
Geniş Zaman:
Geniş zaman geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanın üçünü de kapsar. iş oluş, hareketin her zaman yapıldığını belirtir. Eylem köküne “(e)r, (a)r” eki getirilerek yapılır. Olumsuzu eylem köküne “-mez,” getirilerek yapılır.
