“de, -de” nin Yazılımı
– Bağlaç olan “da, de” ayrı yazılır. Kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına uyar:
- Arkadaşlarını da kuzenlerini de çok özlemiş.
Ayrı yazılan “da, de” hiçbir zaman “ta, te” biçiminde yazılmaz.
- Kitap ta en iyi arkadaştır. Yanlış
Kitap da en iyi arkadaştır. Doğru
– Ya sözüyle birlikte kullanılan “da“ mutlaka ayrı yazılır.
- Beni evden ya da işten arayabilirsin.
– “Da, de” bağlacını kendisinden önceki kelimeden kesme işareti ile ayırmak yanlıştır.
- Mehmet Akif de ünlü şairlerimizdendir. (Akif’de değil.)
– “Da, de” bağlacının bulunma durumu eki olan “-da, -de, —ta,—te” ile hiçbir ilgisi yoktur. Bulunma durumu eki, cümleye yer ya da zaman anlamı kattığından getirildiği kelimeye bitişik yazılır. Bağlaç olan “de/da“ ile karıştırmamak için “Nerede? / Ne zaman?” sorularına cevap veren “-de/-da”nın bitişik yazıldığını bilmek yeterlidir.
Örnek Sorular:
Arzu: Türkçenin önemi pek çok programda vurgulanıyor.
Beray: Kayıp eşyaları hâlâ bulamadın mı?
Zafer: Yarınki sınavın yeri ve saati açıklanmışmıdır?
Helin: Bahçe duvarının bir kenarınıda maviye boyadık.
Öğrencilerden hangilerinin ifadesinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A) Arzu – Beray B) Beray – Helin C) Arzu – Zafer D) Zafer – Helin
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A) Bu konuyu matematik dersinde öğrendik.
B) 8 Mart’ta Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nü kutladık.
C) Sınavda Kenan da Kemal de 7’inci soruyu boş bırakmış.
D) Feyza, İtalyan Lisesine gitmek istiyor.
1. Hayvanları da bitkileri de çok sever.
2. Atatürk 1881 ’de dünyaya gelmiş.
3. Altuğ’da Aydın’da yaşıyor.
4. Dolapta süt kalmamış.
Numaralarla gösterilen yukarıdaki cümlelerin hangisinde “de/-de”nin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.
