Bitkileri Sınıflandırmada Kullanılan Kriterler 9.Sınıf Biyoloji

Damar Yapısı

  • Damarlar, bitkinin sentezlediği organik besinleri köke taşırlar. Ayrıca kökteki su ve mineralleri yaprak ve gövdeye taşırlar.
  • Bitkilerin tümünde damar bulunmaz.
  • Kara yosunu gibi damarsız bitkilerde gerçek kök, gövde ve yaprak bulunmaz.
  • Bu bitkiler genellikle nemli bölgelerde yaşar ve bulundurdukları ipliksi yapılar sayesinde su ve mineralleri difüzyon ile alırlar.
  • Kara yosunundan itibaren diğer bitkilerde basit veya gelişmiş damar sistemi bulunur.

Tohum

  • Dişi organın yumurtalığında bulunan, embriyo, besi doku ve koruyucu kabuktan oluşan ve çimlenerek yeni bir bitkiyi meydana getiren yapıya “tohum” denir.

Tohumun Özellikleri

* Canlıdır.
* Uygun koşullarda çimlenir.
* Çimlenene kadar fotosentez yapmaz.
* Embriyoya sahip olduğu için bitkinin bütün özelliklerini taşır.

  • Tohumlu bir bitkide genel olarak iki kısım bulunur; toprak üstü yapılar ve toprak altı yapılar.
  • Toprak üstü yapılar: gövde, dallar, yapraklar üreme döneminde oluşan çiçek ve meyveler.
  • Toprak altı yapı: kök.
  • Tüm bitkilerde tohum bulunmaz. Bitkiler genel anlamda tohumlu ve tohumsuz bitkiler olarak ikiye ayrılır.

Not: Karasal ortama en iyi adapte olan bitkiler tohumlu bitkilerdir.

Gövde ve dallar

Gövde ve dalların görevleri

  • Güneş ışınlarını almayı sağlama.
  • Çiçek ve tohumları üremeleri, yayılmaları için uygun pozisyonda tutma.
  • Besin maddelerinin, suyun ve minerallerin bitkinin değişik organları ile bağlantısını sağlama.
  • Bazı bitkilerde gövde ve dalların içinde madde iletimini sağlayan taşıma sistemi (iletim demetleri = odun ve soymuk boruları) bulunur.

Odun Borusu (Ksilem): Cansızdır. Kökteki su ve mineralleri bitkinin diğer bölümlerine taşır.

Soymuk Borusu (Floem): Canlıdır. Yapraklardan köke, kökten yapraklara organik besin taşır.

  • Yapısında iletim demeti bulunduran bitkilere “damarlı bitkiler“, bulundurmayanlara ise “damarsız bitkiler” denir.

Yapraklar

  • Yaprak bitkinin fotosentez yaptığı organdır.
  • Bitkinin türüne, yaşadığı ortama göre yaprakların şekil ve büyüklükleri farklılık gösterir.
  • Kara bitkilerinin yapraklarının üstünde saydam, pürüzsüz ve kaygan bir tabaka bulunur (kütikula).
  • Kütikula suda çözünmez, su kaybını önler. Bitkiyi zararlı mikroorganizmalardan korur.
  • Kara bitkilerinin yapraklarında stoma (gözenek) bulunur.

Stomalar

  • Canlıdır.
  • Açılıp – kapanabilir.
  • Fotosentez, terleme ve gaz alış-verişi yapar.

Kökler

Kökün görevleri: Bitkiyi toprağa bağlar. Topraktaki su ve mineralleri alır. Depolama yapar (havuç).

Not:  Kökler su ve mineralleri alabilmek için toprak içinde yayılır ve osmotik basıncını, toprağın osmotik basıncından yüksek tutar.

Kök Çeşitleri

Saçak Kök: Yüzeye yakın eşit büyüklükteki köklere “saçak kök” denir. Genellikle nemli ortama adapte olmuş bitkilerde gözlenir. Tek çenekli bitkiler saçak kök yapısına sahiptir.

Kazık Kök: Bir ana kök ve etrafında bir çok yan köklerden oluşan köke “kazık kök” denir. Genellikle kurak ortama adapte olmuş bitkilerde gözlenir. Çift çenekli bitkiler kazık kök yapısına sahiptir.

Not: Köklerde su ve mineral emilimini artırmak için emici tüyler bulunur.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

Bitkileri Sınıflandırmada Kullanılan Kriterler 9.sınıf biyoloji konu anlatımı