Yüklem Eksikliği
Cümleye iki farklı yüklem gerekirken cümlede yalnızca birinin kullanılması anlatım bozukluğuna sebep olur.
Sıralı ve bağlı cümlelerde kullanılması gereken yüklemin kullanılmamasıdır.
“Ben sırama isimlerimizi, sen kalbime aşkı yazmıştın.” cümlesinde anlatım bozukluğunu gidermek için virgülden önce “yazmıştım” sözcüğü kullanılmalıdır.
”Olaydan büyük bir üzüntü duyduğunu, suçluların cezalandırılmasını istedi.” cümlesinde anlatım bozukluğunu gidermek için virgülden önce “söyledi” sözcüğü kullanılmalıdır.
“Ne sen beni unut ne de ben seni.” dizesinde anlatım bozukluğunu gidermek için “seni” sözcüğünden sonra “unutayım” sözcüğü kullanılmalıdır.
“Şiir, Tanzimat’la hiç ya da çok az değişmiştir.” cümlesinde anlatım bozukluğunu gidermek için “hiç” sözcüğünden sonra “değişmemiştir“ sözcüğü kullanılmalıdır.
Aşağıda verilen cümlelerde yüklem eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır:
- Seni çok sevdiğimi bir ben, bilirim bir Allah bilir.
- Bize zarar mı veriyor, yarar mı sağlıyor anlamadık.
- Ben bir çoban olsam, sen de bir koyun olsan.
- O bana dert verdi, ben ona mutluluk verdim.
- Ben babamı unutmayayım, sen ustanı unutma.
- Yeryüzünde bir sen varsın, bir de ben varım.
- Düğünde kızlar halay çekiyordu, erkekler türkü söylüyordu.
Çözümlü Soru:
Aşağıdaki cümlelerde geçen anlatım bozukluğu yanlış belirtilmiştir?
A) Bir insan oturuşuyla, giyinişiyle, konuşmasıyla çevresine güzel örnek olmalıdır. (eylemsi uyuşmazlığı)
B) Polis, göstericilerin üzerine göz yaşartıcı bomba ve gaz sıktı. (yüklem eksikliği)
C) Biri terzilik, diğeri futbol oynayan talihliler on beş milyar aldılar. (yüklem eksikliği)
D) Görevimiz sana iyi bir eğitim vermek; yurduna, ulusuna faydalı bir insan yapmaktır. (dolaylı tümleç eksikliği)
E) Ülkemizin siyasi, ekonomi ve kültür alanında başarılı olması gerekir. (tamlama yanlışlığı)
Cevap: D
