Virgül ( , )
1) Art arda sıralanan eş görevli sözcük ve sözcük gruplarının arasına konur.
Geniş göller, yüksek dağlar, derin vadiler sarıyordu kasabayı.
Güllerin kokusu, rengi, yaprakları bizi etkiledi.
Bağırarak, haykırarak ilerliyordu atlılar.
Romanın, öykünün kurgusu yazar için en önemli unsurdur.
2) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.
Geldim, gördüm, yendim.
Gölge etme, başka ihsan istemem.
3) Uzun cümlelerde yükleme uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur.
Toprak, yeşilin binbir tonunu bünyesinde barındırıyordu.
4) Özne olarak kullanılan bu, şu, 0 adıllarından sonra konur.
Bu, benim milletimin yıldızıdır parlayacak.
5) Cümle içinde geçen ara sözleri veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.
İstanbul’u, yedi tepeli şehri, çok seviyordu.
Dün akşam onu görünce, bir an için de olsa, çok mutlu oldu.
6) Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan sözcükler arasına konur. (İkilemeler hariç)
Akşam, yine akşam, yine akşam,
Bir sırma kemerdir suya baksam.
7) Tırnak içine alınmayan alıntı cümlelerinden sonra konur.
Yıllar yılı ruhumu bir çarmıha germişim, dedi.
Sensiz dünyama isyan düştü, diyor şair.
8) Konuşma çizgisinden sonraki alıntı cümlesinin sonuna konur.
Bu hafta pikniğe gidiyor musunuz, diye sordu.
9) Yazınsal yapıtlarda konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur.
Şems derin bir duyguyla Kimya ‘ya,
Hak ederek biriktirdiğin hüzünleri kimseye vermemelisin, dedi.
10) Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak kullanılan hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, başüstüne, öyle, olur, haydi, elbette gibi sözcüklerden sonra konur.
Peki, görüşürüz.
Olur, bugün de çalışırız.
Evet, daha önce konuyu görüştük.
11) Bir sözcüğün kendisinden sonra gelen sözcük veya sözcük gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için kullanılır.
Bu gece, eğlenceleri içine bir türlü sinmedi.
Yaşlı, kadına bir şeyler söyledi.
Yaralı, adama baktı.
12) Hitap için kullanılan sözcüklerden sonra konur.
Efendiler, biliyorsunuz ki vatan tehlike altındadır.
Sayın Vali,
Sevgili Kardeşim,
Değerli Dayıcığım,
13) Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için kullanılır.
19, 7 (on dokuz tam, onda yedi), 7,4 şiddetinde deprem…
14) Metin içinde art arda gelen bağ-fiil eki almış sözcüklerden sonra konur.
Çocuk aşağı inip, kitapları inceleyip gitti.
Virgülün kullanılmadığı yerler şunlardır:
– Şart ekinden (-se, -sa) sonra virgül konmaz. Nerde bir çocuk ağlasa benim gözlerime bir bulut düşer.
– Metin içinde zarf-fiil (bağ—fiil) eki almış sözcüklerden sonra virgül konmaz. Güneş doğmadan yola çıktık.
– Metin içinde ve, veya, yahut, ya ya bağlaçlarından önce de sonra da virgül konmaz. Gün bitti ve ağaçta neşe söndü. Roman veya öykü okumak gerekir.
– Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz. Hem giderim hem ağlarım. Ne kızı verir ne dünürü küstürür.
– Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılan da / de bağlacından sonra virgül konmaz. Yıllarca bu diyarda bekleyip de ne olacak!
– Metin içinde -ınca / -ince anlamıyla zarf-fiil görevinde kullanılan mı / mi ekinden sonra virgül konmaz. Sensizliğe alıştı mı yürek sonsuzluğa düşer.
– Sıfat ile isim arasına virgül konmaz. Sonsuzluğa dalan mavi gözlerindedir sonsuzluk.
– İsim tamlamasında tamlayan ile tamlanan arasına virgül konmaz. Şairin yüreğindedir gökyüzünün masmavi sureti.
– “ile” bağlaç ise ya da söz öbeği oluşturmuşsa ondan sonra virgül konmaz. Her canlının yaşama isteğiyle dopdolu olduğu bir gündü. Defterlerle kitapları yan odaya taşı.
– Cümle içinde kullanılan “ama, fakat, lakin, çünkü, halbuki…” gibi bağlaçlardan önce ve sonra virgül veya başka bir noktalama işareti kullanılmaz. Gözünüze görünemem çünkü göze görünmez ölüler.
